Vaak hoor ik van ouders dat hun kind weinig zelfstandig speelt en alles ook snel beu zijn. Toch verwachten wij vaak van kinderen dat ze gewoon zelfstandig kunnen spelen. Waarom is naast samenspel, zelfstandig spelen ook belangrijk?
Zelfstandig spel is nuttig, omdat kinderen leren ontdekken, verschillende vaardigheden oefenen alsook voor problemen zullen komen te staan. Dit zal hen prikkelen om tot oplossingen te komen. Natuurlijk dienen we nog te helpen bij wat je kind echt nog niet kan, maar verder is het een klein beetje ‘loslaten’. Ze oefenen met het krijgen van autonomie en bepalen al graag zaken zelf. Wel, dan is het zelfstandig spelen een goede aangelegenheid voor hen. Ze kunnen hierbij zelf en alleen hun spel bepalen.
Maar wat mogen we verwachten met het oog op hun leeftijd?
Hoe kunnen we überhaupt kinderen leren om zelfstandig te spelen? Uiteraard zal je merken dat het ene kind dit al gemakkelijker kan dan het andere. Dit kan vanuit verschillende aspecten komen. Zo zal het karakter van het kind en de aanleg een invloed hebben. Sommige kinderen kunnen zich gemakkelijker focussen op iets, terwijl een ander kind snel afgeleid is door prikkels, maar evenzeer ook meer prikkels gaat opzoeken.
Verder zal ook het hebben van broers of zussen om samen mee te spelen een rol spelen. Of misschien speelde je als ouder al van in het begin altijd samen met je kind. Dan kan het ook moeilijker zijn dat de verwachting nu wordt gesteld om zelfstandig te spelen. Uiteraard speelt, zoals eerder al gezegd, de leeftijd ook mee. Hoe ouder ze worden, hoe langer je mag en kan verwachten dat je kind zelfstandig speelt.
Een peuter zal bijvoorbeeld maximaal een kwartier alleen met iets kunnen bezig zijn. Na deze tijd zal hij waarschijnlijk alweer op zoek gaan naar een andere activiteit. Een kleuter kan zich al iets langer richten op een activiteit. Hierbij mag je rekenen op een 20 tot 30 minuten. Pas vanaf een leeftijd van ongeveer 7 jaar, kan je verwachten dat een kind ongeveer een klein uurtje zelfstandig kan spelen.
Graag geef ik mee dat dit richtlijnen zijn. Elk kind is uniek en het kan zijn dat jouw kind dit langer of juist korter kan. Ook helemaal prima, maar zo heb je wel een idee wat een realistische verwachting mag zijn. Wil je dit toch graag oefenen met je kind? Dit kan!
Help je kind op weg naar zelfstandig spelen
Probeer een spel samen te starten en wanneer het goed gaat kan je ook zelf iets gaan doen. Wanneer je kind dan plotseling stopt en niet meer verder wilt spelen, kan je dit opbouwen door het
langzamerhand aan te pakken. Dit door bijvoorbeeld iets anders te doen, maar heel nabij te blijven, zodat het kind wel het gevoel krijgt dat je er nog bent.
Probeer een goede balans te vinden
Het is de kunst om voldoende aandacht en complimenten te geven, maar je kind ook niet te storen. Je kind zal graag een keertje wat laten zien, neem dan ook even de tijd om te kijken. Probeer gewenst gedrag in de verf zetten, zo weet je kind ook wat jij juist verwacht. Je kan ook eens een schouderkopje geven, wanneer je langs hem doorloopt. Echter moet de grens ook bewaakt worden dat je hem niet gaat storen. Anders kan het zijn dat je je kind uit zijn concentratie of spel haalt, waardoor hij misschien niet meer wilt verder spelen.
Zorg voor een uitdagend aanbod
Geef kind gepast speelgoed wat aansluit bij zijn leeftijd. Speelgoed zoals blokken, auto’s, poppen etc. zullen ervoor zorgen dat je kind zijn fantasie geprikkeld wordt en ze hiermee ook eenvoudig zelfstandig aan de slag kunnen, zonder jouw hulp.
Laat je kind ook eens experimenteren en exploreren met ander materiaal. Je kan een ‘open aanbod’ doen. Hierbij ga je bijvoorbeeld enkele keukenspullen verzamelen en leg je er nog wat duploblokken bij. Kijk een keertje wat ze daarmee doen. Een keukenrolhouder en enkele oude gordijnringen in verschillende maten en kleuren, waren hier bijvoorbeeld ook een succes.
Wissel ook regelmatig het speelgoed van je kind. Zet een keertje wat aan de kant en haal het na een tijdje weer boven. Zo zal je kind uitgedaagd en geprikkeld blijven.
Opgeruimd en overzichtelijk
Zorg dat het speelgoed netjes opgeruimd is, zodat je kind niet te veel visuele prikkels krijgt. Zo heeft hij een beter overzicht en zal hij ook gemakkelijker keuzes kunnen maken. Op deze manier kan hij zich ook beter richten op zijn activiteit doordat er geen losliggend speelgoed voor afleiding zorgt. Kies ook voor een speelplek waarbij je kind op een veilige en zelfstandige manier materialen kan nemen en dus je hulp niet nodig heeft.
Geef nieuwe opties
Wanneer je kind aan het spelen is met iets en je merkt dat hij verveelt raakt of hij komt bijvoorbeeld zijn speelgoed laten zien, kan je ook zeggen “wauw, wat een leuke trein! Kan die ook onder onze tafel doorrijden?” Op deze manier introduceer je een nieuwe uitdaging en kan je kind weer eventjes verder spelen.
Voorspelbaarheid bieden
Wanneer je al een hele tijd nabij bent en je kind is rustig aan het spelen, maar jij moet naar een andere kamer, zeg dan duidelijk wat je gaat doen. Geef dan aan dat je even iets gaat halen of wegleggen en dat je zo terug bent. Als het wat langer is kan je het eventueel ook visueel zichtbaar maken a.d.h.v. van een timer of keukenwekker.
Geef het tijd
Het zelfstandig leren spelen zal wat tijd nodig hebben. Het is ook echt oefenen voor je kind. Probeer vooral rustig te blijven en te bekrachtigen wat wel al goed gaat, ook al zijn dit slechts enkele minuutjes. Zo zal je kind meer gemotiveerd zijn om alleen proberen te spelen.
Hou er ook rekening mee dat dit van dag tot dag kan verschillen. Als je kindje moe is of niet zo lekker in zijn vel zit, zal je merken dat hij veel meer nabijheid nodig heeft en dus moeilijk tot zelfstandig spel zal komen.
Succes gewenst!
Liefs,
Eefke
Zit je toch helemaal in de knoop met de opvoeding van je kindje? Zie hieronder ons aanbod. Onze opvoedingscoach Eefke helpt je heel graag verder!
