Als ouder wil je niets liever dan je kindje een gevoel van veiligheid en geborgenheid geven. En dat lukt vaak prima… tot er plots een nieuwe fase aanbreekt: verlatingsangst. 😥 Ineens wordt weggaan moeilijk. Een simpele “dag schat!” aan de crèchedeur eindigt in dikke tranen. Of je kindje klampt zich thuis voortdurend aan je vast en lijkt ontroostbaar zodra je ook maar de kamer verlaat.
Verlatingsangst is een heel normale ontwikkelingsfase, maar dat betekent niet dat het makkelijk is; niet voor je kindje, en zeker ook niet voor jou. Of je nu worstelt met huilbuien bij het afscheid, slapeloze nachten of een kleintje dat voortdurend opgepakt wil worden: ik wil je geruststellen. Je bent niet alleen, en het komt echt goed. 🫶
In deze blog leg ik uit wat verlatingsangst juist is, wanneer het meestal voorkomt, én hoe je je kindje op een liefdevolle en praktische manier kan begeleiden. Pak er gerust een warme tas koffie of thee bij, adem diep in, en lees mee – ik neem je stap voor stap mee door deze pittige fase. 😉
Wat is verlatingsangst?
Verlatingsangst is een volkomen normaal en gezond onderdeel van de ontwikkeling van je kindje. Meestal steekt het de kop op rond de leeftijd van 6 à 8 maanden, wanneer je baby zich begint te beseffen dat jij er ook bent als hij je niet kan zien. Dat besef, ook wel objectpermanentie genoemd, is een mooie stap vooruit in zijn cognitieve ontwikkeling, maar zorgt tegelijk voor de nodige emoties.
Waar je kindje eerst nog vrolijk zwaaide als je even de kamer verliet, kan het nu plots panikeren zodra je uit zicht bent. Elke scheiding, hoe klein ook, voelt als een verlies. En dat is intens… voor je baby, maar ook voor jou als ouder.
Niet elk kind ervaart verlatingsangst op dezelfde manier of in dezelfde mate. Sommige baby’s en peuters zijn van nature wat gevoeliger of minder avontuurlijk, waardoor ze sneller behoefte hebben aan nabijheid en houvast. En dat is helemaal oké. Verlatingsangst betekent vooral dat je kindje zich veilig en verbonden met jou voelt. Dat het op jou vertrouwt en nog moet leren dat jij altijd weer terugkomt.
Deze fase kan ook getriggerd worden door grote veranderingen in het leven van je kindje, zoals starten op de crèche, een nieuwe verzorger, een verhuizing of zelfs de komst van een broertje of zusje. Ook vermoeidheid, ziekte of een verstoord slaapritme kunnen verlatingsangst versterken.
Meestal zwakt het gevoel na verloop van tijd weer af, en is het tegen de leeftijd van 2,5 à 3 jaar grotendeels verdwenen. Maar het ene kind is het andere niet, en bij sommigen duikt het ook later nog even op. Vaak in golven, en bij overgangsmomenten zoals de start van een nieuw schooljaar of een vakantieperiode.
Hoe dan ook: verlatingsangst is géén probleem dat opgelost moet worden, maar een fase waarin je kindje vooral jouw nabijheid en steun nodig heeft.,
Tekenen van verlatingsangst bij baby's en peuters
Het kan moeilijk zijn om je kleintje te zien worstelen met verlatingsangst, maar er zijn manieren waarop je kan helpen. Hieronder vind je enkele tekenen of symptomen van verlatingsangst bij baby’s en peuters:
- Je kind kan huilen of protesteren als je het bij iemand anders achterlaat, ook al is het maar voor korte tijd.
- Je kind klampt zich aan je vast of weigert je los te laten.
- Je kind heeft moeite met in slaap te vallen als je niet bij hem bent.
- Je kindje heeft een verminderde eetlust, zeker als je niet bij hem bent.
- Je kindje lijkt bezorgd of is angstig als je niet bij hem bent.
6 tips om overdag met verlatingsangst om te gaan
Verlatingsangst kan overdag behoorlijk pittig zijn. Je kindje wil alleen nog maar op jouw arm, raakt overstuur als je uit zicht gaat of huilt telkens je afscheid neemt. Herkenbaar? Weet dan dat dit gedrag geen teken is van ‘verwennerij’, maar van een diepe behoefte aan veiligheid. Gelukkig zijn er heel wat manieren om je kindje te helpen hierin te groeien.
1. Bereid je kindje voor op het afscheid
Zomaar ineens verdwijnen is voor je baby of peuter verwarrend en beangstigend. Bereid je kindje liever stap voor stap voor op je vertrek. Leg op voorhand rustig uit wat er gaat gebeuren (“Mama gaat straks even naar de winkel, opa blijft bij jou spelen”). Een vast afscheidsmoment – zoals een dikke knuffel en een zoentje bij het raam – biedt herkenning en houvast. Hou dit ritueeltje telkens kort maar liefdevol. Hoe meer jij vertrouwen uitstraalt, hoe meer je kindje dat zal oppikken.
2. Betrek de verzorger of babysit actief
Of je kindje nu naar de crèche gaat, thuis blijft met een babysit of naar oma en opa: het helpt enorm als die persoon goed weet hoe hij jouw kindje kan geruststellen. Bespreek op voorhand wat werkt – een lievelingsknuffel, liedje of spelletje – en maak ook hier routines van. Vertrouwen geven aan een nieuwe volwassene is spannend, maar als jij duidelijk laat zien dat je die persoon vertrouwt, zal je kindje dat sneller overnemen.
3. Blijf trouw aan je routine
Kinderen bloeien in voorspelbaarheid. Een vaste structuur doorheen de dag (eten – spelen – rusten) zorgt voor rust en helpt je kindje te begrijpen wat er wanneer komt. Zeker tijdens fases van verlatingsangst is zo’n dagstructuur extra belangrijk. Het geeft je kindje iets om op te bouwen in een wereld die plots een beetje spannender voelt.
4. Bouw het vertrouwen in anderen rustig op
Als je kindje vooral aan jou of je partner hangt, is het logisch dat het moeilijker is om tijd door te brengen met anderen. Begin klein: laat je kindje bijvoorbeeld eens 10 minuutjes bij oma spelen terwijl jij een korte wandeling maakt. Maak de periodes stilaan wat langer. Door te ervaren dat jij altijd weer terugkomt, groeit het vertrouwen.
5. Speel kiekeboe en ‘even weg’ spelletjes
Kiekeboe lijkt misschien maar een eenvoudig spelletje, maar het leert je kindje een cruciaal concept: mama of papa zijn weg… en komen altijd weer terug! Je kunt dit doortrekken in het dagelijkse spel: verlaat bijvoorbeeld even de kamer terwijl je kindje speelt en blijf intussen praten vanuit de andere kamer. Dat leert je kindje dat jouw stem blijft, zelfs als je even niet zichtbaar bent.
6. Blijf zelf rustig en voorspelbaar
Een huilende baby achterlaten doet pijn in je hart, dat snap ik als geen ander. Maar kinderen voelen feilloos aan hoe jij je voelt. Als jij twijfelt, zenuwachtig of verdrietig bent, zal je kindje dat spiegelen. Probeer dus zelfvertrouwen uit te stralen, hoe moeilijk het ook is. Herhaal je afscheidsmomentje en ga dan echt. Als je telkens weer terugkomt, leert je kindje gaandeweg dat afscheid nemen niet betekent dat je verdwijnt.
💛 Merk je dat verlatingsangst echt een grote impact heeft op jullie dagen (en nachten)? In onze gids over verlatingsangst vind je nóg meer tips, uitleg en concrete handvaten afgestemd op de leeftijd van je kindje. Een echte aanrader als je dit proces met meer rust wil doorlopen.
Gids verlatingsangst
- €35,00
Verlatingsangst bij bedtijd
Wanneer verlatingsangst zich bij bedtijd of ’s nachts laat voelen, kan dat zwaar wegen: je kindje valt moeilijk in slaap, wordt huilend wakker of wil alleen nog maar slapen als jij erbij blijft. Dat is ontzettend vermoeiend, maar tegelijk een signaal dat je kindje nood heeft aan veiligheid en nabijheid. In onze gids over verlatingsangst vind je heel wat concrete tips om hiermee om te gaan: van een stevig bedtijdritueel tot hoe je reageert bij nachtelijk wenen, hoe je troost biedt zónder dat je kindje helemaal afhankelijk wordt, en hoe je dit opbouwt volgens de leeftijd.
Conclusie
Verlatingsangst is een normaal en gezond onderdeel van het leven van baby’s en peuters, het toont aan dat je kindje zich veilig aan jou hecht. Maar tegelijk kan deze fase je als ouder ook behoorlijk uit balans brengen. De emoties, het huilen bij elk afscheid, de gebroken nachten… het is niet niks. Ik hoop dat de tips in deze blog je wat meer houvast bieden en vooral laten voelen: je bent niet alleen, en dit gaat voorbij.
Merk je toch dat de verlatingsangst erg intens blijft, of weet je niet goed hoe je je kindje kan ondersteunen zonder jezelf te verliezen? Dan kan onze gids over verlatingsangst een echte gamechanger zijn. Die werd geschreven door zowel een erkend slaapcoach (Hi, it’s me!🙋♀️😉) als een opvoedingscoach, zodat je niet alleen praktische slaaptips krijgt, maar ook inzicht in het gedrag van je kindje overdag. Vol herkenning, rust en haalbare oplossingen, helemaal afgestemd op het ritme van het jonge ouderschap.
Blijf zacht voor jezelf. Jij bent exact de ouder die je kindje nodig heeft. 💛
Veel succes!
Liefs,
Nathalie
Baby- en kinderslaapcoach
#teamsnuggles
