Bedplassen bij kinderen komt vaker voor dan je denkt: zo’n 1 op de 10 zesjarigen plast nog regelmatig in bed. Toch rust er nog steeds een taboe op dit onderwerp, terwijl het in de meeste gevallen een normaal onderdeel is van de ontwikkeling.
In het kader van de Week van het Bedplassen wil ik als zindelijkheidscoach graag meer helderheid brengen: wanneer is bedplassen normaal, wat zijn mogelijke oorzaken van bedplassen en – misschien nog belangrijker – wat kun je als ouder doen om je kind te ondersteunen?
Bedplassen bij kinderen: hoe komt het?
Bedplassen bij kinderen, ook wel enuresis nocturna genoemd, betekent dat een kind ouder dan 5 jaar tijdens de slaap onwillekeurig plast. Tot die leeftijd is het volkomen normaal dat kinderen niet elke nacht droog blijven. De nachtzindelijkheid is namelijk sterk afhankelijk van de lichamelijke ontwikkeling.
Je kindje moet hiervoor drie belangrijke voorwaarden ontwikkelen:
- Voldoende antidiuretisch hormoon aanmaken (dat zorgt voor minder urineproductie ’s nachts),
- een voldoende grote blaascapaciteit hebben
- en in staat zijn om wakker te worden van een volle blaas.
Zolang één of meerdere van deze voorwaarden nog niet helemaal ontwikkeld zijn, blijft bedplassen bij kinderen een veelvoorkomend en normaal verschijnsel.
Wil je graag nog wat beter begrijpen waarom je kind in bed plast en wat je eraan kunt doen? In deze blog om ermee om te gaan.
Wanneer vormt bedplassen een probleem?
Pas vanaf de leeftijd van 6 jaar wordt bedplassen bij kinderen medisch gezien als een probleem beschouwd. Dat wil niet zeggen dat er altijd iets ernstig aan de hand is, maar het is wél het moment waarop je eventueel extra ondersteuning mag overwegen, zoals een plaswekker of overleg met een arts.
Voor die tijd is het vaak gewoon een kwestie van afwachten, observeren en je kind ondersteunen zonder druk. Ook erfelijkheid speelt mee: als één van de ouders vroeger lang in bed plaste, is de kans groter dat het kind dat ook doet.
Hoe kan je als ouder reageren wanneer je kind in bed plast?
Bedplassen bij kinderen gebeurt nooit bewust. Straf je kind dus zeker niet, ook al ben je zelf moe of gefrustreerd. Bedplassen is geen teken van luiheid of opzettelijk gedrag, maar een onwillekeurig proces waar je kind zelf geen controle over heeft.
Probeer het onderwerp te normaliseren. Leg op een rustige manier uit dat bedplassen bij kinderen heel vaak voorkomt. Je kan gerust zeggen: “Je bent niet alleen, veel kinderen van jouw leeftijd hebben dit ook.” Dat haalt meteen een stukje schaamte weg.
Daarnaast helpt het om praktische ondersteuning te bieden: een waterdichte matrasbeschermer, eventueel dubbele lakens en een zachte manier van samen opruimen zorgen ervoor dat je kind zich niet schuldig hoeft te voelen. Zo geef je het terug een gevoel van controle.
Tot slot: voel je dat je kind piekert of zich schaamt? Verminder dan de druk expliciet. Zeg duidelijk dat het niet moet ‘lukken’ en dat jij er bent om te helpen, wat er ook gebeurt. Dat gevoel van veiligheid is essentieel bij het omgaan met bedplassen.
Geloof deze fabel niet: Na 16u niet meer drinken helpt tegen bedplassen
Een hardnekkige mythe is dat je kind vanaf de namiddag niets meer mag drinken om bedplassen te voorkomen. In werkelijkheid is dit geen effectieve aanpak, integendeel. We willen net dat de blaas regelmatig gevuld én geleegd wordt, zodat ze zich goed ontwikkelt en je kind leert om signalen te herkennen.
Wat wel zinvol is: een gezond drinkritme over de hele dag, met voldoende vochtinname op school en in de voormiddag. Zo vermijden we dat kinderen hun dorst ‘s avonds pas beginnen lessen, wat natuurlijk de kans op een volle blaas tijdens de nacht vergroot.
Tip: stimuleer het drinken op school of opvang en laat de drinkfles op vaste momenten vullen of controleren.
Daarnaast is het slim om vlak voor het slapengaan twee plaspogingen te voorzien:
- één keer voor het bedtijdritueel (na tandenpoetsen of verhaaltje),
- en nog eens nét voor het licht uitgaat.
Sommige kinderen hebben dat 2de plasje nodig om écht met een lege blaas te gaan slapen.
Heeft je kind nog moeite om ’s nachts naar het toilet te gaan of vindt het de gang te donker of spannend? Zet dan een potje in de kamer of in de buurt van het bed. Zo verlaag je de drempel én vergroot je de kans dat je kind de plas op tijd kwijt kan.
Wanneer is een kind klaar om ’s nachts zindelijk te worden?
Vraag je je af wanneer je kind klaar is om ook ’s nachts zonder luier te slapen? Dit zijn de signalen waar je op kunt letten om te weten of bedplassen bij kinderen stilaan tot het verleden mag gaan behoren:
- Je kind plast pas vlak nadat het wakker wordt.
- De luier blijft meerdere nachten per week droog.
- Je kind geeft zelf aan dat het geen luier meer wil dragen.
Herken je (een paar van) deze signalen? Dan is je kindje misschien klaar voor de volgende stap richting nachtzindelijkheid. Omdat ik doorheen de jaren zoveel vragen kreeg over dit thema, ontwikkelde ik de masterclass ‘s nachts zindelijk worden. Hierin neem ik je stap voor stap mee in hoe je je kindje op een zachte, duidelijke én liefdevolle manier kan begeleiden naar droge nachten, zonder druk of frustratie.
Tot slot over bedplassen bij kinderen
Bedplassen is geen zeldzaamheid, maar een normaal onderdeel van de ontwikkeling bij veel kinderen. Met geduld, begrip en de juiste ondersteuning help je je kind vertrouwen houden in zichzelf – en dat is uiteindelijk het allerbelangrijkste.
Veel succes!
Liefs,
Nathalie
Zindelijkheidscoach
PS: wil jij als eerste op de hoogte zijn van nieuwe blogs, handige tips en leuke nieuwtjes? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief of volg ons op Instagram via Snuggles en Pottys en mis niets!
