Het is een scenario dat veel ouders herkennen: je kindje heeft een voorkeurouder en wil alleen door díe ouder in bed worden gelegd, huilt als de andere ouder troost probeert te bieden of roept non-stop de naam van die ene ouder. Als opvoedingscoach hoor ik deze vraag dan ook heel vaak: “Hoe ga ik hiermee om?”
Wanneer een kind voor één ouder kiest, kan dat de andere ouder zich afgewezen, onzeker of zelfs jaloers laten voelen. Maar gelukkig is dit een normaal onderdeel van de ontwikkeling. Er zijn namelijk manieren om hier op een positieve en constructieve manier mee om te gaan, zonder dat iemand zich buitengesloten hoeft te voelen. In deze blog leg ik je graag uit wat er aan de hand is en hoe je er samen een fijne balans in kunt vinden.
Wat betekent dat juist, een voorkeurouder?
Een voorkeurouder is simpelweg de ouder naar wie je kind op dat moment sterker toetrekt. Die voorkeur kan soms hevig zijn en later weer afnemen. In verschillende ontwikkelingsfases zie je dat kinderen periodes hebben waarin ze het liefst bij één ouder zijn, en dat is heel normaal. Denk bijvoorbeeld aan een peuter die alleen door papa opgetild wil worden, of een kleuter die elke avond op schoot kruipt bij mama en niemand anders toelaat. Het betekent niet dat ze de andere ouder minder liefhebben maar heeft te maken met verschillende factoren.
Ten eerste kan de tijd die een ouder met het kind doorbrengt een rol spelen. De ouder die meer tijd met het kind doorbrengt, bijvoorbeeld vanwege een flexibele werkregeling of omdat deze ouder fulltime thuis is, kan daardoor de voorkeurouder worden. Dit komt omdat deze ouder meer betrokken is bij de dagelijkse activiteiten van het kind, zoals spelen, eten, naar bed brengen etc.
Maar het kan ook komen door verschillen in persoonlijkheid, opvoedingsstijl (de één misschien wat strenger of autoritairder, de ander juist milder), interesses of zelfs puur toeval. Soms voelt een kind zich gewoon prettiger bij een ouder die meer geduld heeft, of die lekker met hun fantasie meedoet. Dat is helemaal niet erg; het laat vooral zien hoe gevoelig kinderen zijn voor de manier waarop wij met ze omgaan.
Wat als je de niet-voorkeurouder bent?
Het kan best even slikken zijn wanneer je kindje continu om de andere ouder vraagt. Toch is het belangrijk om te onthouden dat kinderen hun voorkeur soms wijzigen, puur omdat ze een gevoel van controle willen hebben. Probeer daarom de gevoelens van je kind te erkennen, zonder het persoonlijk op te vatten. Ze houden immers niet minder van jou, ook al lijkt het op dat moment zo.
Ik geef hieronder enkele tips mee voor de niet-voorkeurouder:
- Blijf betrokken: Het is belangrijk om betrokken te blijven en je niet afzijdig te houden, zelfs als je merkt dat je kind de andere ouder verkiest. Het kan soms moeilijk zijn, maar probeer toch actief deel te nemen aan de dagelijkse activiteiten van je kind. Door betrokken te blijven, laat je zien dat je er nog steeds bent en dat je om hen geeft, ongeacht hun voorkeur op dat moment.
- Toon geduld en begrip: Als je kind huilt wanneer jij ze probeert te troosten, probeer dan geduldig te blijven. Zeg bijvoorbeeld: “Ik begrijp dat je mama/papa wilt, maar ik ben hier om je te helpen.” Forceer het niet als je kind geen troost van jou wil, dit kan averechts werken en de afwijzing alleen maar versterken.
- Kies voor korte contactmomenten en ritueeltjes: Zoek kleine momenten om quality time in te bouwen. Dit kunnen hele simpele dingen zijn, zoals samen een liedje zingen voor het slapen gaan, een mini-verhaaltje lezen of een high five geven zodra je elkaar ziet. Zulke ritueeltjes helpen je kind te beseffen dat samenzijn met jou ook fijn en veilig kan zijn, zonder dat er druk op staat.
- Straffen werkt niet: Het straffen van je kind omdat het niet voor jou kiest, kan onbedoeld voor nog meer afstand zorgen. Ook forceren dat je kind bij jou moet komen, werkt meestal averechts. Kinderen hebben behoefte aan een gevoel van eigen regie. Door rustig en begripvol te blijven, bied je ze juist de ruimte om geleidelijk meer toenadering tot jou te zoeken. Uiteindelijk gaat het erom dat je kind zich veilig en geliefd voelt bij beide ouders.
Tips voor de voorkeurouder
Ga voorzichtig aanmoedigen. Het is fijn om je kind aan te moedigen om tijd door te brengen met de andere ouder. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: “Mama is ook heel goed in voorlezen, laten we haar vragen om vanavond een verhaaltje te lezen.” Op die manier stimuleer je positieve interactie tussen je kind en de andere ouder.
Verdeel de dagdagelijkse handelingen. Het is belangrijk dat beide ouders betrokken zijn bij verschillende aspecten van de zorg en opvoeding zoals badmomenten, naar bed brengen en etenstijd. Je kan dit ook gaan visualiseren in een weekschema en bijvoorbeeld de kaartjes met de badmomenten hierop zetten. Je kan er dan ook de foto van mama of papa erbij hangen. Zo kan je hier telkens naar verwijzen. Bij Snuggles & Dreams hebben we hiervoor een handige weekkalender ontwikkeld.
Indien je kind toch weer neigt naar de voorkeurouder kan je het volgende zeggen: “Ik begrijp dat je graag wilt dat mama je in bad stopt, maar mama is morgen aan de beurt. Vandaag is het papa’s beurt om jou in bad te stoppen. Na je badje kunnen we samen nog een spelletje spelen of een leuk verhaaltje lezen.” Op die manier erken je de wens van je kind en bied je tegelijkertijd geruststelling en afleiding door samen iets leuks te plannen na het bad en ook te verwijzen naar wanneer het de beurt is van de voorkeurouder.
Een gouden tip voor beide ouders
Het is belangrijk om te beseffen hoe we reageren als ons kind lijkt te kiezen voor de voorkeurouder. Als je bijvoorbeeld boos of gefrustreerd reageert, geef je eigenlijk negatieve aandacht. De kans bestaat dat je kind nog meer naar de andere ouder zal trekken. Dus als we rustig blijven en begrip tonen, voorkomen we dat. Als we de situatie positief benaderen, creëren we een fijne omgeving waarin ons kind zich comfortabel voelt, ongeacht bij welke ouder ze zich op dat moment het fijnst voelen.
Extra tip: blijf in gesprek met je partner. Bespreek met elkaar hoe jullie je voelen en wat jullie beiden nodig hebben. Misschien kan de niet-voorkeurouder proberen kleine, positieve momentjes met je kind in te bouwen, terwijl de voorkeurouder het kind subtiel aanmoedigt om eens “iets leuks met papa/mama” te doen. Zo werk je samen aan een warme en evenwichtige omgeving waar je kind zich bij allebei fijn voelt.
Tot slot
Voorkeurgedrag is een normale fase in de ontwikkeling van kinderen, en het is heel menselijk om daar zelf even mee te worstelen. Je liefde en betrokkenheid zijn echter altijd waardevol, ook (of juist) als je tijdelijk niet “de favoriet” bent. Geef het tijd, blijf betrokken, wees er voor je kind op jouw eigen unieke manier en toon je kind dat je er onvoorwaardelijk voor hem of haar bent. Samen zullen jullie deze fase doorkomen, sterker dan ooit tevoren.
Heb je nog vragen of wil je hier graag dieper op in gaan? Als opvoedingscoach kan ik jou hierbij helpen! Als mama, plusmama en opvoedingscoach heb ik ervaring met verschillende opvoedvraagstukken of uitdagingen. Ik help je graag verder via individuele begeleiding, lees hier de mogelijkheden.
Liefs,
Eefke
Opvoedingscoach
PS: wil jij als eerste op de hoogte zijn van nieuwe blogs, handige tips en leuke nieuwtjes? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief of volg ons op Instagram via Snuggles en Opvoeding en mis niets!
Rituelen
- €9,90
Weekkalender
- €12,90
