Voor jonge kinderen draait de wereld om voorspelbaarheid en routine. Een vast ochtendritueel, het knuffeltje dat altijd mee naar bed gaat… Deze vertrouwde gewoonten geven hen veiligheid en zekerheid. Maar wat gebeurt er wanneer kinderen opgroeien met gescheiden ouders? Dan komt er ineens een extra laag van verandering bij: andere huizen, andere regels en – zeker niet onbelangrijk – andere routines.
Als opvoedingscoach werk ik regelmatig met ouders die worstelen met de uitdaging om deze nieuwe situatie in goede banen te leiden. De overgang naar gescheiden ouderschap kan lastig zijn voor zowel ouders als kinderen, maar gelukkig zijn kinderen vaak flexibeler dan we denken. Met de juiste aanpak kunnen ze zich in beide huizen veilig en geborgen voelen, ook al zijn de routines anders.
Als plusouder kan ik uit eigen ervaring spreken over het leven met verschillende routines in twee huizen. Mijn plusdochters delen hun tijd tussen twee huizen, elk met eigen gewoonten en rituelen. Ik merk dagelijks hoe belangrijk het is om hen te ondersteunen in het wennen aan de afwisseling tussen de twee omgevingen. Ondanks de verschillen in gewoonten en routines in beide huizen, kunnen ze zich, met geduld en begrip, in beide settings thuis voelen. 🙂
Gescheiden ouders: Twee huizen, twee werelden?
Bij mama begint het badritueel net iets eerder, terwijl bij papa een ander bedtijdritueel geldt. Bij de ene ouder mogen ze in de ochtend chocopasta op hun boterham, bij de andere niet—wat soms tot groot drama kan leiden. Op school gelden weer andere regels dan thuis, en toch passen kinderen zich daar vaak snel aan. Dit laat zien dat ze prima kunnen schakelen tussen verschillende contexten, maar dat gaat niet altijd vanzelf. Het helpt als ouders zich hiervan bewust zijn en hun kinderen actief ondersteunen in het wennen aan de verschillende routines.
Wat kan je dan doen om je kindje hierin te helpen?
- Rust en voorspelbaarheid waar mogelijk
Een vast ritme en routine helpen kinderen om zich veilig te voelen, zelfs als de routines per ouder verschillen. Probeer in beide huizen structuur aan te brengen. Dit betekent niet dat alles exact hetzelfde moet zijn, maar zorg voor vaste tijdstippen en gewoontes die herkenbaar zijn. Denk bijvoorbeeld aan:
- Een vergelijkbare bedtijd, zodat je kind altijd weet wanneer het slaaptijd is, en de routine daar rond creëert.
- Een herkenbaar ochtendritueel, zoals opstaan, aankleden en ontbijten in een vaste volgorde.
- Een duidelijke planning voor wanneer je kind naar de andere ouder gaat, zodat er geen verrassingen zijn. Heb je een jong kind in huis? Dan kan onze printable weekkalender hier een fantastisch hulpmiddel bij zijn.
2. Praat erover
Jonge kinderen begrijpen misschien niet altijd waarom dingen anders gaan, maar je kunt dit eenvoudig uitleggen: “Bij papa poetsen we eerst de tandjes en lezen we daarna een verhaaltje, en bij mama doen we het andersom.” Zo leren ze dat verschillende routines normaal zijn en geen reden tot stress hoeven te zijn. Het is ook belangrijk om je kind de ruimte te geven om zijn gevoelens te uiten. Vraag hoe het de wisselingen ervaart en luister zonder oordeel. Dit helpt bij het verwerken van emoties en zorgt ervoor dat je kind zich begrepen voelt. Onze cursus “Emotiehelden” kan hierbij ondersteunen, zodat je kind op een eenvoudige manier zijn gevoelens leert benoemen en uiten.
3. Een overgangsritueel
Wisselmomenten kunnen lastig zijn voor kinderen, maar een vast ritueel kan helpen om de overgang tussen de verschillende routines rustiger te maken. Denk aan een knuffel, of een speciale handdruk. Dit zorgt voor zekerheid en veiligheid. Enkele handige tips zijn:
- Laat je kind een knuffel of ander vertrouwd voorwerp meenemen naar beide huizen, zodat ze zich altijd veilig voelen door iets bekends.
- Maak samen een checklist van spullen die mee moeten, zoals favoriete items of kleding, zodat je kind zelf een beetje controle heeft over de routine.
- Plan een rustig moment in voor of na de wissel, zoals een boekje lezen of een korte wandeling, om de overgang op een ontspannen manier af te sluiten.
4. Er zijn verschillen, en dat is oké
Het is helemaal niet erg als de routines bij beide ouders niet precies hetzelfde zijn. Wat echt belangrijk is, is dat het kind zich bij beide ouders veilig, geliefd en ondersteund voelt. Kinderen hebben een groot aanpassingsvermogen en begrijpen snel wat er van hen verwacht wordt. Het draait niet om het exact volgen van dezelfde stappen, maar om het creëren van een vertrouwde basis waarbinnen het kind zich kan ontwikkelen. Focus daarom op de belangrijkste routines, zoals bedtijd, maaltijden en momenten van samen zijn. Kleine verschillen in aanpak kunnen zelfs positief zijn, zolang het kind maar weet wat het kan verwachten en zich begrepen voelt. Wanneer kinderen zich ondersteund voelen, kunnen ze zich op hun gemak voelen, ongeacht de kleine variaties tussen de ouders.
Co-ouderschap, geen competitie
Ja, het kan frustrerend zijn als je ex-partner andere gewoontes of routines hanteert, maar zolang je kind zich goed voelt, is dat het belangrijkste. Probeer je niet te laten meeslepen in een strijd om wie de ‘beste’ ouder is. Communiceer waar mogelijk open met je ex-partner over wat belangrijk is voor het kind. Dit betekent niet dat jullie het over alles eens moeten zijn, maar een basis van respect en overleg helpt enorm.
Vertrouw op de veerkracht van je kind
Kinderen kunnen vaak meer aan dan we denken, ook al maken we ons als ouders soms zorgen. Het is helemaal normaal om je bezorgd te voelen over hun welzijn, maar onthoud: een liefdevolle en stabiele band is belangrijker dan het strikt naleven van dezelfde routines in beide huizen. Wat écht telt, is dat ze zich veilig en geliefd voelen, ongeacht de veranderingen. Met geduld, open communicatie en af en toe een beetje humor (ja, zelfs als die boterham niet perfect belegd is), komt het uiteindelijk goed. 💛
Liefs,
Eefke
Opvoedingscoach
#teamsnuggles
Nood aan meer begeleiding?
Heb je nood aan meer persoonlijke begeleiding? Graag help ik jou met het beantwoorden van opvoedingsvragen waar je mee zit en help ik je graag op weg om opnieuw harmonie te vinden binnen jouw gezin. Bekijk hier welke 3 types van individuele begeleiding ik aanbied.
