Een goede nachtrust is essentieel voor zowel de lichamelijke als de geestelijke gezondheid, vooral bij baby’s en kinderen. Maar wat als jouw kleintje moeite heeft met slapen? Snurken komt vaker voor, maar kan het slaapapneu zijn? In dit artikel bespreek ik de meest voorkomende symptomen van slaapapneu bij baby’s en kinderen, de mogelijke gevaren ervan en mogelijke oplossingen.
Lees verder voor meer informatie over hoe je je baby of kind kunt helpen een goede nachtrust te krijgen en hoe je slaapapneu kan herkennen.
Verschil tussen snurken en slaapapneu
Snurken bij baby’s kan voorkomen en wordt meestal veroorzaakt door het trillen van de zachte weefsels in de mond, neus en keel tijdens de slaap. Het geluid van snurken wordt veroorzaakt door belemmeringen in de luchtwegen, zoals vergrote amandelen, verstopte neus door verkoudheid of allergieën, of door de anatomie van de baby’s luchtwegen zelf. Over het algemeen is snurken bij baby’s mild en niet schadelijk.
Slaapapneu bij baby’s en kinderen is veel zeldzamer dan bij volwassenen, maar het kan voorkomen. Het wordt gekenmerkt door herhaalde onderbrekingen van de ademhaling tijdens de slaap. Bij baby’s kan slaapapneu worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder aangeboren afwijkingen van de luchtwegen, neuromusculaire aandoeningen, of zelfs bepaalde infecties.
Hieronder ga ik een dieper in op slaapapneu.
Inleiding tot slaapapneu bij baby's en kinderen
Slaapapneu is een ernstige aandoening die baby’s en kinderen van alle leeftijden kan treffen. Slaapaneu komt voor bij 1 tot 4% van de gezonde kinderen. Kinderen met ernstig overgewicht, het syndroom van Down of met ernstige aangeboren afwijkingen, hebben meer kans op slaapapneu. Slaapapneu treedt op wanneer de luchtwegen geblokkeerd raken waardoor de ademhaling tijdens de slaap wordt onderbroken en je hierdoor vaak wakker wordt.
Slaapapneu kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen. Het is belangrijk om medische hulp te zoeken als je denkt dat je kind slaapapneu heeft.
Wat veroorzaakt slaapapneu bij baby’s en kinderen?
Slaapapneu bij baby’s en kinderen kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. Obstructieve slaapapneu (OSA) komt het meest voor en ontstaat wanneer de luchtweg van een baby wordt geblokkeerd door een anatomisch probleem, zoals vergrote amandelen of adenoïden.
Andere oorzaken zijn neurologische afwijkingen en ernstige allergieën die zwellingen in de luchtwegen veroorzaken. In sommige gevallen kan slaapapneu bij kinderen ook veroorzaakt worden door overgewicht, bepaalde medicijnen of een ziekte die de luchtwegen aantast.
Wat zijn de symptomen van slaapapneu bij baby's en kinderen?
Slaapapneu bij baby’s kan moeilijk te diagnosticeren zijn, omdat de symptomen subtiel kunnen lijken. Er zijn een paar belangrijke symptomen waarop je moet letten als je denkt dat je kind slaapapneu heeft. Deze omvatten:
- Luid snurken
- Pauzes in de ademhaling tijdens het slapen van 10 seconden of meer
- Rusteloosheid tijdens de slaap
- Overmatig zweten of langdurig bedplassen
- Mondademhaling
- Langzaam eten of drinken door ademhalingsproblemen
- Overmatige slaperigheid overdag
- Moeite met concentreren of opletten
- Hyperactiviteit
Als je kind een van deze symptomen heeft, is het belangrijk om met de huisarts of de NKO-arts te praten. Slaapapneu kan een ernstige aandoening zijn en het is belangrijk om zo snel mogelijk behandeld te worden.
Wat zijn de gevaren van slaapapneu bij baby's en kinderen?
Slaapapneu is een ernstige aandoening die levensbedreigende gevolgen kan hebben voor baby’s en kinderen. Wanneer slaapapneu onbehandeld blijft, kan het leiden tot problemen met de groei en ontwikkeling, een verhoogd risico op infecties aan de luchtwegen en zelfs plotseling overlijden.
Onbehandelde OSA kan leiden tot ernstige gevolgen zoals:
- Groeiproblemen: slaapapneu kan vertragingen veroorzaken in de fysieke groei en ontwikkeling bij baby’s en kinderen aangezien er onvoldoende groeihormoon aangemaakt kan worden tijdens het slapen.
- Prikkelbaar gedrag en hyperactiviteit doorheen de dag doordat het kind onvoldoende uitgerust geraakt.
- Slechtere schoolresultaten doordat slaap bijdraagt aan de ontwikkeling van het geheugen en de concentratie.
- Sneller overgewicht doordat kinderen met slaapgebrek sneller nood hebben aan snelle suikers.
- Verhoogd risico op luchtweginfecties: obstructieve slaapapneu kan het risico op infecties van de bovenste luchtwegen, zoals bronchitis en longontsteking, verhogen.
- Plotse dood: in zeer zeldzame gevallen kan onbehandelde obstructieve slaapapneu leiden tot plotselinge dood bij baby’s en jonge kinderen. De kans hierop is het grootst als het kind een onderliggende hartaandoening heeft
Wat zijn de oplossingen voor slaapapneu bij baby's en kinderen?
Er zijn veel mogelijke oplossingen voor slaapapneu bij baby’s en kinderen. Sommige van deze oplossingen kunnen zo eenvoudig zijn als het veranderen van de slaaphouding van een kind, terwijl andere een meer agressieve behandeling vereisen, zoals een operatie.
De meest gebruikelijke en fundamentele oplossing voor slaapapneu bij baby’s is het veranderen van de slaaphouding. Dit kan vaak worden gedaan door simpelweg het hoofd van het bedje een paar centimeter hoger te leggen, waardoor de luchtweg wordt geopend en beter kan worden geademd.
Een andere veel voorkomende oplossing voor slaapapneu bij baby’s is het gebruik van nasale cpap (continuous positive airway pressure). Hierbij wordt een klein masker over de neus geplaatst dat een zachte, constante luchtdruk geeft om de luchtweg open te houden. Deze behandeling wordt meestal gebruikt voor oudere baby’s en peuters die andere behandelingen niet kunnen verdragen of die zeer ernstige slaapapneu hebben.
Is je kind al oud genoeg voor een beugel, dan kan deze ook helpen om de kaken juist op elkaar te laten positioneren zodat de tong de ademhaling niet meer kan blokkeren en de keelholte groter gemaakt kan worden.
Als je kind matige tot ernstige slaapapneu heeft, kan een operatie nodig zijn om het probleem te verhelpen. Het meest voorkomende type operatie voor pediatrische slaapapneu is adenotonsillectomie, waarbij de amandelen en adenoïden (neuspopliepen) worden verwijderd. Deze operatie is meestal zeer effectief bij de behandeling van slaapapneu en kan vaak poliklinisch worden uitgevoerd. Meestal gaar hieraan een uitgebreid slaaponderzoek vooraf om te bepalen of een operatie de beste oplossing is.
Welke behandeling je ook kiest voor de slaapapneu van je kind, het is belangrijk om samen te werken met een kinder-slaapspecialist om er zeker van te zijn dat de beste behandeling wordt gekozen.
Ervaring Florence, ex-slaapcoach bij Snuggles & Dreams
Onze oudste dochter Babette (2018) was nooit een goede slaper geweest. Ze had van bij de geboorte last van koemelkallergie, verborgen reflux (zie onze blog over dit topic) en daarnaast had ze in haar eerste levensjaar al 8 oorontstekingen gehad. Lang zei iedereen “ze groeit er wel uit”. De KMA was onder controle en op de leeftijd van 12 maanden kreeg ze buisjes.
Echter, op haar 3 jaar sliep ze nog steeds slecht, ze werd vaak wakker, was moe tijdens de dag en viel in de auto telkens in slaap. Ik had het gevoel dat ze niet uitgeslapen geraakte, ze oogde moe en daarnaast snurkte ze als een volwassen man.
Na opnieuw de zoveelste ooronsteking (nadat er een buisje uit haar oor was) maakte ik een afspraak bij de NKO. Ik nam een geluidsopname van het snurken mee en legde deze voor. Na wat onderzoeken bleek inderdaad dat Babette hele grote keelamandelen had (daar kon je niet naast kijken) en poliepen in haar neusje. Hierdoor was haar luchtweg vernauwd. Dit was niet alleen de oorzaak van het snurken en vaak wakker worden tijdens de nacht, maar ook voor een stukje van de ooronstekingen.
In januari 2021 volgde een operatie waarbij de amandelen en poliepen verwijderd werden. Voor ons was dit een hele zware ingreep. Babette is een gevoelig meisje en meteen na de operatie was duidelijk dat dit niet op een paar dagen voorbij zou zijn. Door de pijn in haar keel weigerde ze te eten of drinken en zelfs pijnstillers kregen we er amper in. Ijsjes, milkshake,… noem maar op, ze weigerde alles.
Tijdens de nachten werd ze wakker telkens de pijnstillers waren uitgewerkt en telkens volgde er een stressvol moment. Ze had pijn, maar wou niets drinken om de wonde vochtig te houden, alsook geen pijnstillers nemen. Na een dag of 5-6 ging het stilletjes aan beter en na 14 dagen was ze volledig hersteld.
Meteen na het herstel merkte ik op dat Babette al wat beter sliep, ze snurkte niet meer. Het meest opvallende was voor mij de mooie blos op haar wangen! Voordien zag ze er altijd wat bleekjes uit. Ze zag er na het herstel zoveel gezonder uit, werd meer uitgeslapen wakker en had minder melt-downs tijdens de dag.
We maakten goede afspraken in verband met het slapen, want na jaren slecht slapen is niet alles meteen opgelost natuurlijk. Maar ook dat verliep vlot aangezien ze nu fysiek in staat was om goed te slapen. En daar draagt zij nu (en wij allemaal ;-)) de vruchten van! Het was onze beste beslissing ooit om ons gevoel te volgen en hier toch mee verder te gaan!
Conclusie
Slaapapneu bij baby’s en kinderen kan een ernstig probleem zijn. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de symptomen en de gevaren ervan, zodat je zo nodig actie kunt ondernemen. Gelukkig zijn er verschillende oplossingen voor slaapapneu bij kinderen, van veranderingen in de levensstijl tot medische ingrepen. Als je kind tekenen of symptomen van slaapapneu vertoont, is het raadzaam met jullie arts te praten voor verdere evaluatie en behandelingsmogelijkheden.
Veel liefs,
Nathalie
Baby- en kinderslaapcoach
