Motorische ontwikkeling in het eerste levensjaar

Buikligging

De eerste weken ligt je baby waarschijnlijk vooral op zijn rug, met zijn hoofdje naar links of naar rechts gedraaid. Het is belangrijk om dit vanaf het begin goed af te wisselen, zo voorkom je een voorkeurshouding en een eventuele afplatting van het hoofdje. Je kunt nu ook kijken of je baby jou gaat volgen als je boven hem hangt, beweeg langzaam van links naar rechts en kijk of je kindje volgt.

Ook is het vanaf het begin belangrijk dat ze regelmatig op hun buik liggen. Dit is een goede oefening voor de nek- en rugspieren. Zo worden spieren getraind die later ook weer belangrijk zijn voor het tijgeren, zitten, staan en lopen. Vindt je kindje het niet zo leuk om op zijn buik te liggen? Ga er zelf eens naast of tegenover liggen en maak contact. Ook op de borst bij papa en mama is een goede manier om de buikligging te stimuleren. Hoe vaker je dit doet, hoe sterker je kindje wordt.

Reiken en grijpen

Rond de leeftijd van 3 maanden begint je baby zijn handen te ontdekken en zal hij in buikligging zijn hoofdje enige tijd tussen de 45 en 90 graden kunnen oprichten vanaf de onderlaag. De schokkerige bewegingen maken plaats voor soepele en vloeiende bewegingen. Hij speelt met zijn handen in de middenlijn en kijkt ernaar. Geleidelijk aan leert je baby zijn armen naar een voorwerp te brengen om te reiken. Rond 4 maanden zal je kindje succesvol kunnen grijpen en zal hij een speeltje niet zo snel meer loslaten.

Omrollen

Vanaf 4/5 maanden zal je ook zien dat je kindje steeds meer met zijn benen gaat doen. Misschien trapt hij er al flink op los of stopt hij de tenen in zijn mond. Sommige baby’s beginnen rond deze leeftijd met het oefenen van omrollen van rug naar buik. Zo komen ze eerst op hun zij terecht en rollen daarna door naar hun buik. De meeste baby’s hebben het rollen onder de knie rond de 6 maanden. Als ze eenmaal door hebben hoe het moet, liggen ze niet meer zoveel op hun rug.

Je kan je kindje helpen met rollen door hem naar een speeltje te laten kijken en reiken wat naast hem ligt, bijvoorbeeld aan de rechterkant. Op datzelfde moment breng je het linkerbeen over het rechterbeen heen totdat je kindje is gerold naar de buik. Vindt je kindje het eng om te rollen? Ga dan eens samen rollen op bed. Leg je kindje op jouw borst en ga samen wiegen van links naar rechts. Probeer je kindje al vanaf het begin rollend naar zijn buik te brengen. Hierdoor went hij aan de beweging en zal hij sneller uit zichzelf gaan rollen.

Tijgeren

Als je kindje lekker veel op zijn buik ligt kan je het speelgoed net wat verder wegleggen zodat hij er naartoe gaat bewegen. Eerst zal je kindje zich om zijn eigen as gaan draaien; pivoteren noemen we dat. Om het verplaatsen makkelijker te maken kun je je kindje op een wat gladdere onderlaag leggen. Doe alleen zijn sokjes uit en lok hem met een speeltje, je zult zien dat hij door de gladde ondergrond makkelijker glijdt waardoor het minder moeite kost om in beweging te komen.

Rond de leeftijd van 7-8 maanden leert je kindje zich naar voren te verplaatsen. De meeste kinderen doen dit eerst door te tijgeren. De buik blijft in contact met de onderlaag en de armen en benen bewegen om naar voren te komen. Lukt het jouw kindje nog niet om naar voren te gaan? Geef eens wat druk tegen de voeten terwijl de benen gebogen zijn. Je kindje zal dan zijn benen strekken en naar voren gaan.

Zitten

Rond de leeftijd van 6-9 maanden leert je kindje ook zelfstandig zitten. De spieren in zijn bovenlichaam en nek zijn genoeg ontwikkeld om zijn lichaam omhoog te houden. Om het zitten te oefenen kan je achter je kindje gaan zitten zodat hij tussen jouw benen in zit. Leg de speeltjes net wat verder naar voren of aan de zijkant en laat je kindje vooroverbuigen en weer terugkomen. Het is belangrijk dat zijn zwaartepunt (zijn hoofdje) wat naar voren ligt zodat hij niet naar achteren valt. 

Daarnaast is het belangrijk dat je kindje ook leert hoe het van lig naar zit komt en van zit weer naar buikligging. Rond de 9 maanden wordt de fijne motoriek vloeiender. Het lukt je kindje steeds beter om met een hand iets vast te pakken en over te brengen naar zijn andere hand. De pincetgreep wordt ontwikkeld: iets vastpakken tussen duim en wijsvinger.

Kruipen

Na het tijgeren volgt het kruipen. Dit is rond de 9-10 maanden oud. Kruipen is op handen en knieën met de buik los van de grond voortbewegen. Als je kindje aan het kruipen is kan het zomaar zijn dat hij ineens rechtop staat! Dit begint meestal eerst dat ze op hun knieën staan om zich vervolgens ergens aan op te trekken, zoals de tafel of de spijlen van de box. Je kan je kindje stimuleren door het op zijn knietjes te laten spelen tegen jouw benen aan of tegen een poef.

Lopen

Heeft je kindje dit goed onder de knie dan kan hij zich voorbereiden op het lopen. Eerst langs de bank of tafel, daarna vaak overpakken van bank naar tafel om vervolgens de eerste stapjes in de ruimte te zetten. Dit kan aan de hand of achter een loopwagen. Na veel meters te hebben afgelegd zal je kindje los gaan lopen. Hier zit veel variatie in. Sommige kinderen lopen met 10 maanden los en andere met 18 maanden. Gemiddelde leeftijd voor los lopen is rond de 14-15 maanden.

Eigen manier, eigen tempo

Zoals aan het begin geschreven ontwikkeld elk kind op zijn eigen manier en tempo. Maak je niet druk als je kindje de motorische mijlpalen niet op de genoemde leeftijden laat zien. Wil je toch eens een specialist mee laten kijken naar de ontwikkeling van je kindje? Vraag het consultatiebureau of maak een afspraak bij een kinderfysiotherapeut.

Spelenderwijs kan je de motoriek van je kindje stimuleren, veel samen spelen dus!

Heb je het gevoel toch nog ergens tegenaan te lopen? Aarzel dan niet om een losse consultatie in te plannen, wij denken graag met jou mee! Of als je liever zelfstandig aan de slag gaat, kan je zeker ook eens een kijkje nemen naar onze cursussen. Heb je toch liever een persoonlijk plan voor je oogappel en dagelijkse begeleiding, dan kan een persoonlijk traject wel de oplossing zijn.