Positief opvoeden is zoveel meer dan je kind complimentjes geven of proberen rustig te blijven tijdens een driftbui. Het is een manier van opvoeden waarbij je vertrekt vanuit verbinding, vertrouwen en respect – ook op die dagen waarop alles even tegenzit. Als opvoedingscoach hoor ik vaak van ouders dat ze willen opvoeden zonder te roepen, straffen of belonen, maar niet goed weten hoe ze dat in de praktijk kunnen toepassen. Herkenbaar? In deze blog leg ik uit wat positief opvoeden precies betekent, waarom het werkt en hoe jij er stap voor stap mee aan de slag kunt gaan. Met concrete voorbeelden, praktische tips én een flinke dosis mildheid – voor je kind én voor jezelf.
Wat is positief opvoeden?
Als opvoedingscoach geloof ik sterk in de kracht van positief opvoeden. Het is een opvoedstijl waarbij een liefdevolle verbinding met je kind centraal staat. In plaats van te focussen op straffen of negatieve boodschappen, kiezen we bewust voor een positieve benadering die gericht is op begrip, geduld en vertrouwen. Dit creëert niet alleen een sterke en gezonde ouder-kindrelatie, maar biedt ook een stevige basis waarop kinderen belangrijke waarden zoals respect, zelfvertrouwen en verantwoordelijkheid ontwikkelen. In mijn begeleiding help ik ouders om deze principes toe te passen in hun dagelijks leven, zodat opvoeden niet voelt als een strijd, maar als een gezamenlijke groei.
Je boodschappen positief formuleren
Wanneer je kindje bepaald gedrag stelt dat we liever niet hebben, gebruiken we al snel de woorden ‘neen’ of ‘niet’ in onze boodschap. Bij positief opvoeden ga je de boodschap op een positieve manier formuleren en dus het gewenste gedrag in de verf zetten. Zeg dus bijvoorbeeld: ‘Op een stoel zitten we’ of ‘gooi je sokken maar in de wasmand’ in plaats van ‘niet op de stoel staan’ of ‘neen, geen sokken langs je bed’.
Het is zeker niet gemakkelijk om deze twee woorden achterwege te laten. Echter wanneer je erin oefent, ga je merken dat dit op termijn gemakkelijker zal gaan. Uiteraard zullen er nog steeds momenten zijn dat je de woorden ‘neen’ of ‘niet’ gebruikt. Zeker op momenten dat je gevaar wil voorkomen.
Hoe pak je positief opvoeden aan?
Het kan helpen om heel even voordat je het negatieve gedrag wil benoemen, na te denken voor jezelf waarom iets niet mag en wat je dan wél wilt dat je kind doet. Door dat te benoemen, zal hij sneller zijn aandacht schenken. Ook voor je kind vergt dit een denkstap minder. Hij hoeft niet te denken aan wat hij precies aan het doen was, aan wat niet mag en wat je dan precies wel verwacht. Door heel duidelijk de boodschap op een positieve manier te brengen, weet je kind onmiddellijk wat er wordt verwacht. ‘We laten de papieren op de kast liggen’.
Ga in verbinding met je kind en benoem zijn gevoelens
Boven alles gaat positief opvoeden over het creëren van een omgeving van liefde en steun voor je kinderen. Wanneer je kindje het moeilijk heeft, probeer dan in verbinding te gaan. Ga even bij hem zitten en laat zien dat je er voor hem bent en dat je luistert. Probeer zijn gevoelens te benoemen en te erkennen. Je zal merken dat zijn boosheid zal afnemen wanneer hij zich gehoord voelt. Wanneer je je kindje gaat negeren, zal hij eerder de neiging hebben om nog meer duidelijk te maken ‘hoe boos hij wel is’.
Wil je graag dieper ingaan op hoe je je kind kan helpen om emoties te herkennen, benoemen en reguleren? Dan is onze cursus Emotiehelden iets voor jou. In deze cursus krijg je concrete tools, uitleg en tips om je kind op een positieve manier te begeleiden bij het omgaan met gevoelens — helemaal afgestemd op jonge kinderen.
Zet gewenst gedrag in de verf
Positief opvoeden gaat ook over het erkennen en belonen van de inspanningen van je kind. Erken ook de kleinste successen. Ruimt je kind spontaan zijn puzzel op of probeert hij zelf zijn jas aan te doen? Geef dan zeker een complimentje en benoem wat je ziet. Bijvoorbeeld:
- “Wat fijn dat je de puzzel in de doos hebt gelegd.”
- “Superknap dat je zelf je jas aandoet.”
Je kindje zal hierdoor ook sneller geneigd zijn dit gedrag te herhalen. Doordat je hem bekrachtigt, zal ook zijn zelfvertrouwen toenemen.
Geef grenzen
Het is voor je kind ook belangrijk om grenzen en duidelijke verwachtingen te bieden. Een kind is voortdurend op zoek naar grenzen. Zij gaan bepaald gedrag stellen om af te checken waar die grens ligt. Wanneer je deze grenzen stelt, zal dit voor je kind veiligheid, houvast en voorspelbaarheid bieden. Ook grenzen stellen hoort bij positief opvoeden: het biedt kinderen houvast en veiligheid zonder dat het ten koste gaat van de verbondenheid. Wanneer je deze aangeeft, zorg dan dat je deze op een rustige en duidelijke toon formuleert.
Probeer je in te leven en communiceer
Probeer achter het gedrag van je kind te kijken. Waarom zou hij dit gedrag nu stellen?
Het zou misschien wel kunnen dat je kind telkens weer de vaatwasser dicht wil duwen terwijl jij probeert om hem leeg te halen. Na de vijfde keer denk je misschien al helemaal dat je kind dit doet om je uit te dagen. Maar zou het misschien ook kunnen dat je kindje probeert om even jouw aandacht te krijgen, dat hij als het ware verbinding zoekt? Misschien had hij wel net in zijn hoofdje dat jullie samen een boekje gingen lezen.
Wat kan je dan doen?
Wanneer je kindje nog onvoldoende taal heeft om zich uit te drukken, kan je zelf proberen om er taal aan te geven.
- “Wil je graag dat mama stopt?”
- “Wou je mij graag iets laten zien?”
Positief opvoeden wil niet zeggen dat je telkens moet stoppen met wat je bezig bent en je kindje dient te volgen in wat hij wil doen. Echter doordat je er taal aan geeft, zal hij zich al gemakkelijker begrepen voelen. Nadien kan je ook op die manier uitleg geven en zeggen dat, wanneer alles uit de vaatwasser is, jij samen met je kindje een boekje kan lezen.
Geef zelf het goede voorbeeld
Als ouder ben je een rolmodel voor je kind. Ze kijken naar je op en imiteren ons gedrag. Ze zijn als het ware onze ‘spiegels’. Van jongs af aan observeren ze ons in wat we doen en zeggen en hoe we omgaan of reageren op bepaalde situaties. Kinderen kijken naar ons op en imiteren ons gedrag. Probeer dus zelf het goede voorbeeld in alles te geven. Dit kan door zelf rustig en respectvol te praten, door actief te luisteren naar hen, te laten zien hoe je moeilijkheden aanpakt etc.
Je kindje gaat ook op die manier beleefdheidsregels overnemen. Zo zal je misschien ineens merken dat wanneer je kindje bijvoorbeeld jou per ongeluk pijn doet, hij ook sorry gaat zeggen en een kusje op ‘het pijntje’ zal geven.
Stimuleer hun problem-solving
Laat je kindje zoveel als kan zelf proberen om iets op te lossen. Soms lukt het hen niet meteen en wanneer je het als ouder gaat overnemen, ontneem je hen een oefenkans. Je kan aanbieden om te helpen, maar laat de keuze aan hen. Het kan zijn dat hij zelf tot een creatieve oplossing komt. Wanneer het toch niet lijkt te lukken kan je nogmaals vragen of je kan helpen. Om dit probleemoplossend vermogen te versterken, kan je er ook voor kiezen om bepaalde puzzels of smart/brain games aan te bieden.
Geef oprechte aandacht en knuffel vaak
Kinderen zijn meer gebaat met kwalitatieve aandacht, dan kwantitatieve. Je kindje zal er dus meer aan hebben dat je een uurtje ‘echte aandacht’ voor hem hebt per dag, dan vier uur waarbij je op je smartphone bezig bent of ondertussen de was plooit en af en toe een keertje kijkt.
Geef ook voldoende affectie. Aai tussendoor een keertje over zijn hoofdje, geef eens een extra kus of knuffel. Hierdoor komt het stofje oxytocine vrij of ook weleens het knuffelhormoon genoemd. Dit zorgt ervoor dat je je rustiger voelt en stress en spanningen zullen verminderen. Het boost ook het geluksgevoel.
Kortom, bij positief opvoeden creëer je een omgeving van liefde en steun, waarbij je kind weet dat je onvoorwaardelijk van hem houdt en hem steunt. Maak duidelijk dat ze met elk probleem bij je terecht kunnen.
Opvoeden is geen exacte wetenschap, maar een dagelijkse zoektocht. Positief opvoeden helpt je om die zoektocht met meer rust, verbinding en vertrouwen aan te gaan. Het vraagt oefening, maar elke kleine stap telt. Je hoeft het niet perfect te doen, maar wél bewust en met liefde.
Heb je behoefte aan een luisterend oor of wil je samen even meekijken naar een situatie? Ik ben er graag voor je, bekijk hier welke 3 types van individuele begeleiding ik aanbied.
Wil je graag meer lezen over opvoeden, emoties, grenzen of gedrag? Neem dan zeker eens een kijkje op onze blogpagina over opvoeding – daar vind je nog veel meer waardevolle tips en inzichten waar je als ouder echt iets aan hebt.
Liefs,
Eefke
Opvoedingscoach
PS: wil jij als eerste op de hoogte zijn van nieuwe blogs, handige tips en leuke nieuwtjes? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief of volg ons op Instagram via Snuggles en Opvoeding en mis niets!
Opvoedingscursus
- €49,00
Praatplaat
- €9,90
