Slaaptraining en hechting, dit moet 1 van de hoofdstukken zijn in mijn boek “Slaap, baby, slaap” waar ik het vaakst iets uit heb herschreven. ‘Hechting’ is zo’n beladen onderwerp en de juiste nuance is telkens zó belangrijk, dat het moeilijk is om hierover mijn mening te geven, zwart op wit. Maar ik waag opnieuw mijn kans in deze blogpost. 😊
Het kan zijn dat deze post bij sommigen in het verkeerde keelgat zal schieten of dat ik hier en daar niet de juiste nuance leg, nogmaals dat is heel moeilijk in een blogpost. Het is ook helemaal geen betoog om je te overtuigen om je kind te gaan slaaptrainen als je hier niet achter staat. Als slaapcoach ben ik zelfs een grote voorstander van “you do you” en zal niemand overtuigen dat slaaptraining dé oplossing is wanneer iets anders voor jullie nu prima werkt. Hou dit zeker in je achterhoofd terwijl je mijn blogpost leest 😉
Slaaptraining?
Allereerst, wat is nu eigenlijk slaaptraining? Bij slaaptraining is het idee dat je je kind gaat leren om zelfstandig in slaap te vallen zonder jouw hulp en hem gaat leren kwalitatieve dutjes te doen alsook doorslapen ’s nachts, eventueel nog met nachtvoedingen indien je kind hier nog nood aan zou hebben. Daarnaast draait slaaptraining ook rond het volgen van een goede leeftijdsgebonden routine, het implementeren van bedtijdrituelen en het ontwikkelen van positieve slaapassociaties. Ik schreef trouwens een volledige blog over slaaptraining: “De meest gesteld vragen over slaaptraining”. Hieronder deel ik het linkje.
Waarom is dit belangrijk? De meeste baby’s geraken afhankelijk van iets of iemand om in slaap te vallen. Dit is perfect normaal aangezien newborns ook echt die hulp nodig hebben om in slaap te kunnen vallen. Vanaf de leeftijd van 4 maanden echter ontwikkelen de slaappatronen zich ook ‘s nachts waarbij de baby plots veel vaker begint wakker te worden. Na elke slaapcyclus heeft de baby weer hulp nodig om in slaap te kunnen vallen. Het wakker worden an sich ‘s nachts is 100% normaal, maar wanneer dit (veel) vaker is dan normaal, kan dit zwaar beginnen doorwegen op de ouders, alsook op de baby die moeilijk bijgerust geraakt.
Er zijn baby’s die van nature leren om goede slapers te worden, maar de meeste baby’s hebben hier hulp bij nodig. Vanaf de leeftijd van 4 maanden kan er dan slaaptraining worden toegepast om de baby in een gezond dag- en nachtritme te krijgen met rustigere nachten waarbij er bijvoorbeeld van voeding naar voeding wordt geslapen of waarbij er wordt doorgeslapen.
De meest gestelde vragen over slaaptraining
Wat is slaaptraining? Waarom zou je aan slaaptraining doen? 🤔 Vast staat dat slaaptraining een onderwerp is dat vaak discussies doet oplaaien. 😅 Net zoals
Verschillende methodes van slaaptraining
Er zijn verschillende methodes om je kind te slaaptrainen, gaande van methodes waarbij je bij je kind aanwezig blijft totdat hij slaapt en jezelf dan zo stap voor stap uit zijn kamertje werkt, tot methodes waarbij je je kind eerst kort laat huilen voordat je hem gaat troosten (een gecontroleerde huilmethode) tot en met de “cry it out methode” waarbij de baby niet getroost wordt tijdens de slaaptraining (deze methode passen we niet toe bij Snuggles & Dreams!).
Het is vooral belangrijk dat er een methode wordt gekozen die zowel past bij de ouders als bij het temperament van het kind (in mijn slaapgidsen en online cursussen leg ik er telkens 3 uit waaruit je kan kiezen). Slaaptraining kan toegepast worden vanaf de leeftijd van 4 maanden gerekend vanaf de uitgerekende datum van de baby. Vanaf die leeftijd zijn baby’s in staat om te leren zelfstandig in slaap te vallen zonder hulp, sommigen kunnen het al eerder.
Wil je graag aan de slag met slaaptrainen? Je staat er niet alleen voor! Snuggles & Dreams helpt je graag verder. Neem zeker eens een kijkje op mijn website en ontdek welke mogelijkheden we aanbieden. Of je nu graag zelfstandig aan de slag gaat of toch liever wat meer persoonlijke begeleiding hebt, we got it all! Veel succes! 😘
Het onderzoek
Studies hebben reeds aangetoond dat slaaptraining niet gevaarlijk is, zowel korte termijn studies als lange termijn studies. In het 5-jarig onderzoek van Hiscock bijvoorbeeld werd er aangetoond dat er geen negatieve lange termijneffecten werden gevonden bij slaaptraining. Het onderzoek werd gedaan bij baby’s van gemiddeld 7 maanden oud en de gecontroleerde huilmethode werd hierbij toegepast. De baby’s werden wakker in hun bedje gelegd waarna de slaapkamer werd verlaten. In het geval dat de baby zou beginnen huilen, werd er na een interval van 2 à 5 minuten naar binnen gegaan om de baby kort te troosten. Dit werd toegepast totdat de baby uiteindelijk sliep en aldus zou leren om zonder hulp in slaap te vallen.
Binnen de week werd er bij alle baby’s een grote verbetering in de slaapkwaliteit opgemerkt. Na 3 maanden, 2 jaar en 5 jaar werd bij dezelfde gezinnen een vervolgonderzoek gedaan waarbij geconcludeerd werd dat de slaaptraining enkel positieve gevolgen had gehad, zowel voor het kind als voor de ouders en dit zowel op korte als lange termijn.
Er werd namelijk aangetoond dat moeders die last hadden gehad van depressieve gedachten, na de slaaptraining zich beter in hun vel voelden als moeder, wat extra positief was voor de kinderen. Ook de kinderen voelden zich goed in hun vel als goede slapers. De baby’s hadden dankzij de slaaptraining geleerd om zelfstandig terug in slaap te vallen ‘s nachts wanneer er verder niets aan de hand was.
Een mooi onderzoek dat aantoont dat slaaptraining helemaal geen lange termijn effecten heeft. Toch zijn er nog enkele hardnekkige stellingen die blijven rondzwerven, hieronder overloop ik ze graag.
Stelling 1: “Je baby leert dat je toch niet meer komt”
Een klassieker die je regelmatig tegenkomt. Deze stelling is echter nergens op gebaseerd, of ja, op bijvoorbeeld een onderzoek in de jaren ’80 naar wezen in Roemenië waarbij de slaapzaal muisstil was ’s nachts omdat de kinderen toch hadden geleerd dat huilen geen zin had omdat er niemand zou komen. Ook overdag werden deze kinderen jammer genoeg verwaarloosd en aan hun lot overgelaten. Valt dit dan echt te vergelijken met een kind dat in een liefdevol nest opgroeit waarbij de ouders continu alles doen om hun baby tevreden te houden? Neen!
Jouw baby heeft dankzij de slaaptraining geleerd om zonder hulp zelfstandig in slaap te vallen en zijn cycli dus ook al slapend aan elkaar te linken. Hij heeft niet geleerd dat je toch niet meer komt als hij zou wenen. Ik kan je garanderen dat je kind nog steeds zal huilen wanneer hij ziek is, het koud heeft of er iets anders aan de hand is. Jouw kind weet perfect dat je er nog steeds bent voor hem ‘s nachts, net zoals je dit bent overdag.
Moest deze stelling waar zijn, dan zouden geslaaptrainde baby’s ook overdag niet meer huilen wanneer er iets aan de hand is. Ondenkbaar natuurlijk. Jouw kind heeft enkel geleerd om zonder jouw hulp terug in slaap te vallen ‘s nachts dankzij de slaaptraining die op een liefdevolle en respectvolle manier heeft plaatsgevonden, rekening houdende met zijn behoeftes op dat moment (wel/geen nachtvoedingen meer, X aantal dutjes, X wakkertijd,…).
Ik kan je alvast zeggen dat ik voor mijn beide dochtertjes regelmatig eens moet opstaan omdat ze een nare droom hadden, hun knuffeltje op de grond is gevallen,… volgens deze stelling zouden ze dat niet mogen doen omdat ze zouden geleerd hebben door slaaptraining dat ‘ik toch niet kom’. Een stelling die dus echt nergens op slaat.
Stelling 2: “Je baby wordt blootgesteld aan te veel stress bij slaaptraining”
Stress wordt gemeten aan de hand van cortisol. Dit is een hormoon dat verhoogd wordt wanneer we stress ervaren. Dagdagelijks ervaren we stress en dat is bij onze baby’s ook zo. De eerste keer in bad, de eerste keer naar Kind & Gezin/het Consultatiebureau, de eerste inenting, de eerste keer naar de opvang, de eerste keer starten met school,… dit zijn allemaal situaties waarin onze kinderen stress zullen ervaren. Echter, door de omkadering van een liefdevolle persoon, leert je kind omgaan met deze stress en vermindert deze. Hetzelfde geldt bij slaaptraining.
Als je je baby voor het eerst wakker in zijn bedje legt terwijl hij normaal telkens slapend wordt weggelegd, dan zal hij inderdaad huilen en stress ervaren, omdat hij niet weet wat er plots van hem verwacht wordt. Door hem echter te gaan troosten en te helpen in dit proces, leert je baby omgaan met deze nieuwe situatie, wat zijn stress zal doen verlagen en hij zal leren om zonder stress lekker te gaan slapen. Wist je trouwens dat het basale niveau van cortisol bij een goede slaper lager ligt dan bij een slechte slaper? Doordat ze beter slapen, ervaren ze in het dagelijkse leven minder snel stress dan kinderen die slecht slapen.
Stress is onvermijdelijk
Zoals gezegd is stress onvermijdelijk in het dagdagelijkse leven en is het ook niet realistisch om te proberen je kind hiervan volledig af te willen schermen. Neem nu bijvoorbeeld een doktersbezoek. Voor veel kinderen is dit een stresserende gebeurtenis. Ga je dan voortaan niet meer naar de dokter gaan omdat je kind hierdoor stress ervaart? Natuurlijk niet! Je vertrouwt erop dat je je kind zal kunnen steunen in dit proces.
Stress is enkel schadelijk indien we hier langdurig aan worden blootgesteld. Dit wordt toxische stress genoemd. Kinderen die worden verwaarloosd, waar er sprake is van misbruik of andere nare toestanden, ervaren inderdaad dit soort stress. Maar dit valt echt niet te vergelijken met een kind dat we gezonde slaapgewoontes aanleren in een liefdevol kader.
Onthoud dus vooral dat stress onvermijdbaar is en dat het niet zo is dat slaaptraining de stresslevels dusdanig verhoogt zodat dit nefaste gevolgen zou hebben op lange termijn. Dit werd trouwens ook in dit onderzoek aangetoond: “Both graduated extinction and bedtime fading provide significant sleep benefits above control, yet convey no adverse stress responses or long-term effects on parent-child attachment or child emotions and behavior.“
Het onderzoek bevestigt dus dat er geen nadelige stressreacties of langdurige effecten op de ouder-kind hechting of de emoties en het gedrag van het kind optraden.
Stelling 3: “slaaptrainen zorgt voor een minder goede hechting"
Deze heb ik nooit begrepen. Het lijkt mij namelijk zo dat uitgeruste ouders veel meer ruimte hebben in hun hoofd voor een goede hechting met hun kind, dan mentaal en fysiek uitgeputte ouders. Toen Noélie aan 6 maanden is beginnen doorslapen dankzij slaaptraining, voelde ik me ZOOO veel beter als mama en daar heeft Noélie enkel de vruchten van kunnen plukken. 6 jaar later kan ik je ook geruststellen dat wij nog altijd een fantastische band hebben. Er gaat geen dag voorbij dat ze me niet in de armen vliegt en zegt “mommy, I love you”. ❤️ Ik voel me intens verbonden met mijn dochtertje en ik ben ervan overtuigd dat slaaptraining enkel positieve gevolgen heeft gehad voor onze band.
Dit onderzoek over slaaptraining bevestigt dan ook mijn gevoel hierover: de slaapkwaliteit bij deze gezinnen verbeterde aanzienlijk bij deze gezinnen, zonder dat er negatieve gevolgen ontdekt konden worden op vlak van de band tussen ouder en kind: “At the 12-month follow-up, no significant differences were found in emotional and behavioral problems, and no significant differences in secure-insecure attachment styles between groups”.
Wist je trouwens dat 2/3de van de moeders die een postnatale depressie krijgen, een slechte slaper hebben? Slaapgrebrek kan voor een moeder vaak leiden tot depressie, teruggetrokkenheid en mentale loskoppeling van je baby. De baby gezonde slaapgewoontes aanleren, werd dan ook aangetoond als een effectief middel om de moeder sneller door deze depressie heen te helpen. Dit is belangrijk aangezien datzelfde onderzoek heeft aangetoond dat baby’s méér stress ervaren in het dagelijkse leven met een mentaal afwezige moeder. Onderstaand filmpje illustreert dit zeer goed.
Het ouderschap is geen wedstrijd
Natuurlijk zullen er altijd ouders zijn die tegen slaaptraining zijn, no matter what. Dit kunnen bijvoorbeeld ouders zijn die bewust kiezen voor een bepaalde opvoedingsstijl en jarenlang samen slapen. Geen haar op hun hoofd dat eraan zou denken om hun kind alleen in een kamer te laten slapen totdat hij/zij hier zelf achter vraagt. En dat is helemaal ok! Elke ouder is volledig vrij om zelf te kiezen welke opvoedingsstijl het beste bij hen past. Ik hoop alleen dat deze ouders weten dat het ook helemaal oké is om hulp te vragen wanneer bepaalde zaken niet meer lijken te werken.
Waar ik echter wel allergisch aan ben, is ouders die elkaar verwijten keuzes te maken die voor hen ondenkbaar zouden zijn. Maar al te vaak worden ouders aangevallen omdat ze bijvoorbeeld kiezen voor slaaptraining terwijl dit voor andere ouders ondenkbaar is.
Ik hoop vurig dat dit op termijn toch gaat verdwijnen en dat ouders veel meer hun eigen opvoedingsstijl zullen omarmen zonder die van een ander aan te vallen. Want het ouderschap is écht geen wedstrijd, uiteindelijk hebben we allemaal het beste met onze kinderen voor.
Ik hoop dat deze blogpost je heel wat inzichten bracht! Misschien stelde hij je gerust? Of misschien ben je overtuigd dat slaaptraining niets voor jou is? Allemaal prima, you do yo! 😊
Wil je toch graag je baby, peuter of kleuter slaaptrainen, maar weet je niet goed hoe je hieraan moet beginnen? Snuggles & Dreams heeft hier reeds duizenden ouders mee geholpen! Bekijk hier de diensten die we aanbieden om je te helpen. Afgelopen jaren mochten we al meer dan 40.000 ouders helpen aan meer slaap voor het hele gezin en daar zijn wij trots op! 🥰
Liefs,
Nathalie
Baby- en kinderslaapcoach
#teamsnuggles
Interessante podcasts hierover:
– Podcast Slaaptraining – Neuroscientist Matt Walker
– Podcast Slaaptraining – Snuggles & Dreams
– Podcast slaaptraining – Emily Oyster
Extra artikels:
– https://publications.aap.org/pediatrics/article-abstract/130/4/643/30241/Five-Year-Follow-up-of-Harms-and-Benefits-of
– https://scienceofmom.com/2012/03/30/helping-babies-cope-with-stress-and-learn-to-sleep/
– https://radio1.be/lees/je-baby-laten-huilen-je-bewijst-er-je-kind-mogelijk-een-dienst-mee
– Sleep Training & Attachment: Facts – Family Sleep Institute
Dit bericht heeft 4 reacties
Ik heb deze pagina net eens gedeeld op Facebook nadat ik van verschillende mama’s commentaar kreeg dat ik mijn 5 maanden oude zoontje “echt niet mag laten huilen om in slaap te vallen”..
Hi Nele, goed gedaan! 🙂 Je mag je baby zeker en vast laten huilen, mits een goed plan van aanpak zodat het huilen beperkt blijft. Zoals je in deze blog hebt gelezen is slaaptraining perfect veilig, er is jammer genoeg veel misinformatie die de ronde doet. Veel succes met de slaaptraining!
Hoi Nathalie, onze dochter van 12.5 maand kan heel goed zelf in slaap vallen maar wordt de laatste weken soms heel erg overstuur wakker s’nschts. Troosten helpt maar daarna wilt ze niet meer dat we weggaan, telkens weer erg overstuur. Kunnen we dit dan ook toepassen? Dus 5 min laten huilen en dan kort Troosten? Voelt soms lastig omdat ze normaal gesproken goed zelf in slaap kan vallen.
Bedankt voor het schrijven van dit artikel! Als wij onze zoon niet hadden geleerd in zijn eigen bed te slapen was ik zeker van vermoeidheid en stress in een postnatale depressie beland. Nadat hij goede dutjes deed had ik opeens een compleet ander kind, uitgerust en niet meer constant overprikkeld. Het is gelukt mede dankzij jouw gidsen! Sindsdien geniet ik echt van het ouderschap. Dankjewel