Je kind staat huilend aan je bed of roept je angstig vanuit zijn kamertje en durft niet terug te gaan slapen omdat hij/zij net een nachtmerrie heeft gehad. Plots is er sprake van monsters 👻 en is je kind bang van het donker 😨. Herkenbaar? Bijna alle kinderen hebben er wel eens last van, sommige kindjes meer dan anderen. Hoe komt dit? En vooral, hoe moet ik reageren op de nachtmerrie van mijn kind?
In deze blog leg ik je graag uit wat een nachtmerrie is en vanaf welke leeftijd ze kunnen voorkomen bij je kind. Ik verduidelijk het verschil tussen een nachtmerrie en een nachtangst en tot slot geef ik je graag nog enkele tips mee over hoe je kan omgaan met nachtmerries bij je kind.
Let’s get started! 🚀
Wat is een nachtmerrie?
Een nachtmerrie is een vorm van dromen. 😴 Het is vaak een enge droom die intense emoties van angst of verdriet bij je kind oproept. Je kind wordt huilend wakker als reactie op de nachtmerrie en heeft troost en geruststelling nodig van mama of papa om terug in slaap te kunnen vallen. Net omwille van die intense emoties zoals angst, verdriet, boosheid of verwarring kan het moeilijk zijn voor je kind om de slaap terug te vatten. In tegenstelling tot vele andere dromen kan je kind zich vaak herinneren waar de nachtmerrie over ging.
Nachtmerries kunnen voorkomen bij kinderen van verschillende leeftijden en ze zijn een normaal deel van de ontwikkeling. Factoren zoals groei, verbeeldingskracht en emotionele ontwikkeling spelen hierbij een grote rol. Denk bijvoorbeeld ook aan bepaalde angsten of stress die je kind ervaart in het dagelijkse leven: grote veranderingen zoals verhuizen, beginnen op een nieuwe school, een verandering in de gezinssamenstelling, … Allemaal gebeurtenissen die kunnen bijdragen aan het optreden van nachtmerries.
Verder heeft een studie aangetoond dat nachtmerries meer voorkomen bij kinderen die vlak voor bedtijd nog wat tv of tablet kijken. 📺 Onze bedoeling van deze schermtijd is natuurlijk om ons kind te laten ontprikkelen en zo klaar te maken voor een rustige bedtijd. Echter het felle licht, de bewegende beelden en ook de inhoud van deze beelden (waar we niet altijd invloed op hebben) kunnen vaak de oorzaak zijn van nachtmerries. Je gaat dus best op zoek naar een alternatief voor dit deel van het bedtijdritueel. Ga voor een rustige en creatieve activiteit samen met je kind of maak een lekkere wandeling in de buitenlucht. Uiteraard hoef je schermtijd vlak voor bedtijd enkel te schrappen als je kind effectief last heeft van nachtmerries 😉
Wat is het verschil tussen een nachtmerrie en een nachtangst?
Een nachtmerrie en een nachtangst zijn beide slaapgerelateerde fenomenen maar ze verschillen van elkaar door de timing waarop ze voorvallen en de reactie van het kind.
Zo is een nachtmerrie een enge droom die intense emoties van angst, verdriet of stress oproepen bij je kind. Kinderen herinneren zich vaak de inhoud van de nachtmerrie en kunnen angstig wakker worden. Deze gebeurtenissen vinden meestal plaats tijdens de REM-slaapfase, met name in de tweede helft van de nacht. Ouders kunnen hun kind troosten en geruststellen na een nachtmerrie.
Aan de andere kant heb je de nachtangst dewelke geen droom is, maar eerder een onvolledige ontwaking uit de diepe slaapfase. Je kind lijkt enorm overstuur, maar herinnert zich doorgaans niets van het incident. Nachtangsten komen meestal voor in de eerste helft van de nacht, tijdens de diepe slaapfase, en kunnen enkele minuten tot een halfuur duren. Tijdens een nachtangst maak je je kind best niet wakker gezien je kind zich nog in een slaapfase bevindt. Het kind valt (in de meeste gevallen) vanzelf terug in een lekkere slaap.
Vanaf welke leeftijd krijgt een kind nachtmerries?
Nachtmerries kunnen op verschillende leeftijden voorkomen maar zijn vaak heel aanwezig bij kinderen tussen de 3 en de 6 jaar oud. De voorwaarde om van een nachtmerrie te kunnen spreken is dat het verbeeldingsvermogen van je kindje goed ontwikkeld moet zijn. Doorgaans ontstaat dit verbeeldingsvermogen rond de leeftijd van 2,5 a 3 jaar. Mijn oudste dochter is bijvoorbeeld nachtmerries beginnen krijgen rond de leeftijd van 3 jaar met een piek op 4-jarige leeftijd.
Een peutertje zal het verschil tussen de droom en de realiteit nog niet kunnen herkennen en kan bijgevolg erg bang zijn. Een kleuter zal doorgaans de droom kunnen navertellen wat ervoor zorgt dat je er met je kind over kan praten. Opgelet, hier maak ik graag een kleine kanttekening: maak de nachtmerrie door te praten niet groter dan het werkelijk is. Je kan natuurlijk wel vragen aan je kindje waarover de nachtmerrie ging maar blijf hier vooral niet te veel op doorgaan. Ik leg je verder in deze blog uit waarom ik dit adviseer.
Voor zij die het nodig hebben, een sprankeltje hoop 😉: over het algemeen nemen nachtmerries af naarmate het kind ouder wordt.
Hoe reageer ik op de nachtmerrie van mijn kind?
Je kind heeft een nachtmerrie gehad, wat nu? Hoe reageer ik best als ouder? Wel ik adviseer om onmiddellijk te reageren. Ga naar je kind toe, geef een knuffel en stel je kindje vooral gerust. In eerste instantie willen ouders, uit goede wil uiteraard, doorvragen op de nachtmerrie van je kind. Dit raad ik niet zozeer aan. Uiteraard ga je wel navragen bij je kind over wat hij/zij gedroomd heeft maar voer hierover geen al te langen gesprekken met je kind. Door te lang door te vragen ga je mee in de nachtmerrie en versterk je het gevoel van de nachtmerrie. Bedoeling van het gesprek moet zijn dat je je kind geruststelt en laat weten dat hij veilig is en dat mama en/of papa er altijd zijn voor hem.
Is je kindje na het hebben van een nachtmerrie heel angstig en wil hij niet meer in zijn eigen bedje slapen maar liever in het grote bed bij mama en/of papa? Dat is heel normaal. Als kinderslaapcoach adviseer ik echter om hier niet aan toe te geven. Je kindje zal dit al snel gewend worden met mogelijks heel wat slaapstruggles tot gevolg. Ik adviseer om je kindje in zijn of haar bedje te troosten, een plekje waar hij of zij zeker niet bang hoeft te zijn. Als je je kind bij jou in bed neemt, erken je in feite ook dat zijn eigen slaapplek minder veilig is, wat dus niet het geval is.
Ervaar je problemen met de slaapgewoontes van je kind? Dan kunnen de slaapgidsen of online cursussen (per leeftijdscategorie) interessant zijn of een losse consultatie kan hiervoor ook fijn zijn. Je kan ook kiezen voor een coaching traject met een persoonlijk plan en dagelijkse begeleiding.
Praktische tips bij nachtmerries
- Minimaliseer niet: probeer een evenwicht te vinden door de angst niet te minimaliseren maar erken het gevoel bij je kind. Langs de andere kant ga je ook niet te veel meegaan in het verhaal van de nachtmerrie. Heeft je kind bijvoorbeeld gedroomd over monsters? Ga dan geen monsterspray introduceren of samen met je kind kijken onder het bed of achter de deur. Hierdoor erken je namelijk dat monsters wél bestaan en dat willen we net vermijden.
- Introduceer een nachtlampje: is je kindje door zijn nachtmerries bang van het donker? Overweeg dan om een nachtlampje te introduceren. Geef hierbij de voorkeur een een lampje met zacht rood of oranje licht om de melatonine productie van je kind (= slaaphormoon) niet te verstoren. Laat het lampje ook niet te fel branden want de kamer is in ideale omstandigheden nog altijd vrij duister. Een alternatief op het nachtlampje kan bijvoorbeeld ook een waaklampje in het stopcontact of een slaapwekkertje zijn. Benieuwd welke exemplaartjes ik aanbeveel? Check dan zeker even onze aanbevolen producten lijst op de website .
- Knutselen: vraag je kindje om een tekening te maken over hun enge droom of nachtmerrie. Knip, verscheur of verfrommel vervolgens deze tekening en weg enge droom! Niet letterlijk natuurlijk maar het is wel de boodschap die je je kindje meegeeft. Deze tip heb ik zelf gebruikt bij mijn dochtertje Noélie en heeft hier goed gewerkt! Is je kindje nog jonger, dan kan je je kind hierbij een handje helpen door hem vragen te stellen over de enge droom en deze dan uit te tekenen.
- Dromenvanger: koop of knutsel een mooie dromenvanger. Een dromenvanger staat gekend om het feit dat hij (symbolisch uiteraard) slechte dromen vangt en enkel goede dromen doorlaat. Dit kan een visuele geruststelling zijn voor je kind. Mijn oudste dochter slaapt ook met een dromenvanger en heeft me al eens verteld “Mama, de dromenvanger werkt niet, want ik droom nog altijd boze dromen”. Ik heb toen geantwoord dat de dromenvanger zijn best doet, maar dat er soms grote dromen toch hun weg proberen te vinden naar onze hoofdjes. Dit doen ze om ons sterker te maken voor enge dingen in het dagelijkse leven.
- Item van mama of papa: ook een tip die we hier thuis hebben toegepast! Noélie slaapt steeds met een pull van mezelf. Dit kan voor veel troost en geborgenheid zorgen bij je kind. Intussen slaapt ze er een aantal maanden mee en ik ben ik dus een pull armer… ach, kleren genoeg 😉
- Boekjes: via mijn lieve volgers kreeg ik nog enkele boekentips door die kunnen helpen bij nachtmerries. ‘Er zit een monster in je boek’ van Tom Fletcher of ‘Tijger-Tijger is het waar’ van Katie Byron. Ik heb ze zelf wel nog niet gelezen, maar geeft het dus graag al mee.
Ziezo, ik hoop dat ik je met deze blog wat meer inzicht heb gegeven op de nachtmerries van je kind. Ik hoop dat je met deze info en praktische tips aan de slag kan gaan om nachtmerries te verminderen en zo terug te kunnen genieten van nachtrust voor het hele gezin want dat is waar we voor staan bij Snuggles & Dreams 😊 Heb je zelf nog tips of wil je je ervaring delen? Laat dan gerust een reactie na.
And hey, remember, de meeste dromen zijn bedrog 😉
Veel liefs,
Nathalie
Baby- en kinderslaapcoach
