Ouders met jonge kindjes moeten het vaak redden met een paar uurtjes minder slaap. Het begint reeds bij de zwangerschap. Ik heb eigenlijk nooit begrepen waarom iedereen toen zei “geniet nog maar even van je nachtrust, zolang het nog kan”. Ik weet niet hoe dat bij jullie zit maar echt ideaal heb ik niet geslapen met die bolle buik. Dat terzijde 😉
Vanaf je baby dan ook daadwerkelijk geboren is, is de meest gestelde vraag: “En, slaapt hij/zij al door”? Some of us are lucky en hebben een baby’tje dat zalige nachten trekt, maar laat ons eerlijk zijn, het merendeel van de baby’s slaapt niet door. 😅 De maanden passeren en de onderbroken nachten blijven. Vanaf wanneer wordt dit eigenlijk zorgelijk? 🤔
Doorslapen, wat is dat eigenlijk?
First things first. Doorslapen, wat is dat eigenlijk? 🤔 Hier bestaat namelijk geen eenduidige consensus over in de literatuur of bij kinderartsen, slaapcoaches etc. Voor de ene wil doorslapen zeggen dat een baby in staat is om 6u achter elkaar te slapen, voor een andere wil doorslapen zeggen dat de baby het klokje rond kan slapen met nog 1 nachtvoeding,… Maar de meerderheid is het er wel over eens dat doorslapen wil zeggen dat het kind zelfstandig zijn cycli aan elkaar kan linken ‘s nachts en niet meer wakker wordt voor een nachtvoeding. Ook voor mij geldt deze definitie.
Als ik deze definitie volg, dan sliepen mijn beide dochters bijvoorbeeld door toen ze 6 maanden oud waren. Maar de weg hier naartoe was bij beide meisjes wel volledig anders. 😅 Waar ik bij mijn oudste dochter 6 maanden lang de hele nacht in de weer was met mijn baby, om haar maar te doen slapen, zag ik na 6 maanden eindelijk het licht dankzij slaaptraining. Bij mijn jongste dochter verliep dit allemaal veel soepeler dankzij een goede slaapbasis vanaf jongere leeftijd. Maar dat is voer voor een andere blog 😉 Laten we het even verder hebben over wat je op welke leeftijd kunt verwachten.
Slaapritme per leeftijd
Het is belangrijk om te begrijpen dat de slaapbehoefte van je kind evolueert naarmate je kind gaat groeien. Zo hebben pasgeboren baby’s een korter slaap-waakritme, terwijl oudere baby’s en peuters zich ontwikkelen naar een meer gestructureerd slaappatroon. Door inzicht te krijgen in deze verschillende fasen, kun je realistische verwachtingen stellen over het slaapgedrag van je kind.
0 – 3 maanden: newborns hebben geen vast slaap-waakritme en slapen vaak slechts enkele uren na elkaar. Ze worden vaak wakker vanwege honger, een vieze luier of fysieke ongemakken zoals krampjes. Het is volkomen normaal dat ze overdag en ’s nachts vaak wakker worden. Ook verschillende nachtvoedingen zijn heel normaal voor newborns. Een “goede” nacht voor een newborn is er eentje waarbij je baby rustig van voeding tot voeding slaapt.
3 – 6 maanden: tegen de leeftijd van 3 maanden kennen baby’s het verschil tussen dag en nacht. Hoogtijd dus om te werken aan een goede slaapbasis voor je baby. Vanaf 4 maanden kan je je baby leren om zijn slaapcycli aan elkaar te linken en is het dus ook een goed moment om te starten met slaaptrainen. Je baby kan al langere blokjes slapen maar heeft doorgaans nog zo’n 2-tal nachtvoedingen nodig.
6 – 12 maanden: je baby is fysiek in staat om door te slapen zonder nachtvoeding, al is dit zeker geen must. Wanneer je baby meer dan 1 nachtvoeding vraagt, raad ik je aan om deze stilaan af te bouwen naar maximaal 1 voeding (onze beslissingboom nachtvoedingen kan hierbij een super handig hulpmiddeltje zijn! Hij is bovendien volledig gratis 🙌). Het is natuurlijk afhankelijk van kind tot kind maar vanaf deze leeftijd zou je kindje dus in staat kunnen zijn om het nachtje door te slapen.
1 – 6 jaar: de meeste kinderen hebben hun ritme vanaf de leeftijd van 1 jaar gevonden en slapen het nachtje lekker door. Vanaf de leeftijd van 3 – 6 jaar kan de nachtrust verstoord worden door nachtmerries en nachtangsten. Zie ook onze blog die we hierover schreven.
Achterhaal de oorzaak
Nu je weet hoe het slaappatroon van je kind er zou moeten uitzien, kan je aan de slag met het opsporen van oorzaken waardoor je baby niet kan doorslapen.
Lichamelijke ongemakken
Soms kan je kindje niet doorslapen omwille van lichamelijke ongemakken. Denk aan tandjes die doorkomen, een verkoudheid, een te warme/koude slaapomgeving, … Wees alert om deze signalen op te pikken en probeer, zo veel als mogelijk, deze ongemakken te verlichten. Vind je het moeilijk om de temperatuur in te schatten en weet je bijgevolg niet hoe je je kindje best kleed? Lees dan zeker mijn blog over “Tips voor de perfecte slaapzak voor je baby en alles over TOG-waarde”.
Oververmoeidheid
Oververmoeidheid kan een grote rol spelen in het al dan niet doorslapen bij je kindje. Oververmoeide kindjes gaan zich daarom vaak verzetten tegen bedtijd, hoe onlogisch dat ook mag klinken. Je kindje is prikkelbaar en rusteloos, iets wat het inslapen moeilijker maakt. Vaak is het patroon van oververmoeidheid eenvoudig te doorbreken. Doorgaans helpt het om even méér slaap te gaan aanbieden. Want als de nachten onderbroken zijn, kan een extra halfuurtje toch al een verschil maken. Veel ouders zijn bang dat hun kind dan plots vroeger zal wakker worden, maar dat gebeurt doorgaans niet.
Verkeerd dagritme
Parallel met het voorgaande is het ook belangrijk dat je kind een goede leeftijdsgebonden routine volgt. Een dutje te veel of te weinig kan zorgen voor te veel of te weinig slaapschuld wat de nacht negatief kan beïnvloeden. Benieuwd naar welke routines ik aanbeveel? Je vindt alles terug in mijn voorbeeldroutinegids 4m – 4j.
Medische oorzaken
Sommige kinderen ervaren slaapproblemen als gevolg van medische aandoeningen zoals slaapapneu, allergieën of reflux. In dat geval is het raadzaam om met een kinderarts te overleggen, zeker als het slaapgedrag van je kindje daardoor aanhoudend problematisch is.
Zelfstandig slapen
De meest voorkomende oorzaak dat je baby nog niet doorslaapt, is echter meestal dat hij nog niet in staat is om zelfstandig zijn cycli aan elkaar te linken zoals jij en ik. Vanaf de leeftijd van 4 maanden kan je je baby dit aanleren door middel van slaaptraining. Dit wil daarvoor nog niet zeggen dat je baby dan al in staat zal zijn om het klokje rond te slapen aangezien de kans groot is dat je baby op die leeftijd nog een nachtvoeding nodig zal hebben. Maar eens je baby zelfstandig zijn cycli aan elkaar kan linken, zullen de nachten wel veel rustiger worden aangezien je baby enkel nog zal wakker worden bij een specifieke behoefte (honger, kou,…) en niet meer omdat je baby hulp nodig heeft om (terug) in slaap te vallen.
4 tips die ervoor zorgen dat je kindje gaat doorslapen
Zoals je ziet, zijn er dus verschillende mogelijke oorzaken waarom je baby (nog) niet doorslaapt. Gelukkig heb ik ook enkele tips voor jou die je meteen kan toepassen!
- Slaapomgeving: De slaapomgeving van je baby is van enorm belang om ervoor te zorgen dat je baby de nacht gaat doorslapen. Zo zorg je bijvoorbeeld best voor een donkere kamer. Dit bevordert namelijk de productie van het slaaphormon melatonine. Zorg verder voor een stille en rustige kamer. Heb je last van omgevingsgeluiden? Dan kan je gebruik maken van een witte ruis. Dit toestel helpt om storende geluiden te maskeren waardoor je kleintje dus minder snel gaat wakker worden van omgevingsgeluiden. Benieuwd waarom ik zo’n fan ben van witte ruis? Lees het in mijn blog “Witte ruis: 6 vragen beantwoord”. Vaak krijg ik de vraag welke producten zoals een witte ruis, een slaapzak, een slaaptrainer, … ik zou aanbevelen. Op mijn website heb ik een heel handige oplijsting gemaakt van mijn favoriete producten, je kan ze hier terugvinden. Je vindt er steeds het linkje bij om het product eventueel aan te kopen.
- Structuur: Een vaste bedtijdroutine geeft structuur en overzicht. Wanneer je je kindje meer voorspelbaarheid kan geven, kan hij zich in alle rust over geven aan zijn slaap. Geef je baby dus ruim de tijd om de overgang te kunnen maken van ‘wakkertijd’ naar ‘slaaptijd’ door een fijn ritueeltje dat hij herkent.
- Wakkertijden: De juiste wakkertijden hanteren heeft een gigantisch effect op de nacht en op het feit of je kindje al dan niet gaat doorslapen. Door het volgen van de juiste wakkertijd voor de leeftijd van jouw kindje, zorg je ervoor dat je baby voldoende slaapdruk kan opbouwen voor een goede nacht. Hoor je het nu in Keulen donderen? Dan is het hoogtijd dat je mijn GRATIS e-book hierover gaat downladen 😉
- Zelfstandig inslapen: Last but not least, leer je kindje zelfstandig inslapen. Dit is zo cruciaal als je wil dat je kindje gaat doorslapen. Zoals je misschien wel weet duurt de slaapcyclus van je kindje doorgaans zo’n 45 tot 50 minuten. Deze cyclus bestaat uit actieve slaap (REM), de overgang naar stille slaap (NREM), stille slaap, ontwaken en herhaling. Stel dat je kindje niet zelfstandig heeft leren inslapen (dit moet namelijk aangeleerd worden!), gaat hij/zij steeds wakker worden na de stap ontwaken omdat je kindje op dat ogenblik hulp nodig heeft om aan zijn volgende slaapcyclus te beginnen. Als baby- en kinderslaapcoach raad ik je dus aan om hier echt aan te gaan werken, dit kan al vanaf de leeftijd van 4 maanden. Je kan dit stap voor stap doen en op een heel liefdevolle manier. Wil je graag zelfstandig aan de slag? Dan raad ik je van harte mijn slaapgids 4-9 maanden aan. Heb je nood aan meer begeleiding? Dan kan een losse consultatie of een coachingstraject met een persoonlijk plan en dagelijkse begeleiding heel fijn zijn.
Conclusie
Het is belangrijk om de slaapbehoefte van je baby goed te kunnen inschatten als je wil dat hij/zij de nacht gaat doorslapen. Hou er rekening mee dat newborns nog geen slaap-waak ritme hebben en dus vaker zullen wakker worden voor een voeding of dergelijke, dit is volkomen normaal. Vanaf de leeftijd van 6 – 12 maanden is je baby fysiek in staat om de nacht door te slapen (whoop whoop 🥳). Let goed op wakkertijden, een goede slaapomgeving, en de overige tips die ik je in deze blog heb gegeven.
Ziezo, ik hoop dat ik je met deze blog heel wat nuttige tips heb kunnen geven. Slaap is namelijk zo belangrijk en draagt bij aan de harmonie binnen het gezin. Bij Snuggles & Dreams is het dan ook onze missie om jullie meer te kunnen laten genieten van meer slaap voor het hele gezin. 🥰
Benieuwd naar mijn podcastaflevering over dit topic? Je kan hem beluisteren via onze website. Veel luisterplezier! Laat je me weten wat je ervan vond? 🙂
Succes!
Veel liefs,
Nathalie
Baby- en kinderslaapcoach
